محمد هادی راد - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
حسین سردابی - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مهدی سلطانی - پژوهشگر، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
سید وحید قلمانی - کارشناس و مسئول تصفیه خانه فاضلاب یزد

به دلیل تنوع گسترده گونه­های اکالیپتوس و نیز گوناگونی نیازمندی­های اکولوژیکی آنها، ضرورت دارد تا با هدف بهره­گیری از توان آنها در جنگل­کاری و توسعه فضای سبز، گزینش گونه­های مناسب از طریق آزمایش­های سازگاری، مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، نسبت به اجرای طرح سازگاری گونه و پرووانانس­های مختلف اکالیپتوس در شرایط اقلیمی یزد و از طریق آبیاری با پساب طی سال­های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۷ در دو فاز ۵ ساله اقدام گردید. طرح در شرایط تصفیه­خانه فاضلاب شهر یزد در قالب بلوک­های کامل تصادفی و در چهار تکرار با کاشت هشت گونه، به تعداد۳۶ اصله در هر تکرار به فاصله ۳×۳ متر به اجرا درآمد. گونه و پرووانانس­های مورد بررسی شامل: E. rubida, E. saligna, E. saligna۲۰۷۶۲, E. macarthurii, E.viminalis, E. sargentii, E.  camaldulensis, E. microtheca  بودند. نتایج بررسی­های به عمل آمده در فاز نخست طرح نشان داد که گونه­های E. camaldulensis ، E. sargentii وE. microthecaنسبت به سایرین از میزان استقرار بالاتر و معنی­دارتری (به ترتیب ۶/۹۸، ۱/۹۵ و ۴/۹۲ درصد) برخوردار بودند. بررسی عملکرد رویشی این سه گونه، نشان داد که در مجموع   E. camaldulensis نسبت به دو گونه دیگر دارای برتری بود. انجام کف­بر که با هدف تجدید کنده و تولید جست­گروه صورت گرفت، نشان داد در صورت سالم بودن ریشه، هر سه گونه از توانمندی بالایی در این خصوص برخوردارند.

سازگاری, پساب, تجدید کنده, E. camaldulensis, E. sargentii و E. microtheca