منصور پهلوان - استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
اسلام ملکی معاف - دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

عموم مفسران از جمله علامه طباطبایی بر این باورند که آیه « اقتربت الساعه و انشق القمر [قمر:۱] هنگام قیامت نزدیک شد و ماه شکافت» ناظر به معجزه شق القمر است که در زمان پیامبر خاتم(ص) تحقق یافته است. در مقابل، اندکی از مفسران از جمله سید محمدحسین فضل الله (صاحب تفسیر من وحی القرآن) بر این باورند که این آیه به شکافته شدن ماه در قیامت اشاره دارد و روایاتی که تحقق آن در زمان پیامبر(ص) را مطرح کرده اند قابل اتکا نیستند. علامه طباطبایی در المیزان از نظریه مشهور دفاع کرده اما فضل الله آن را نقد کرده و دفاعیات صاحب المیزان را ناکافی دانسته است. در این نوشتار با استناد به شواهد قرآنی و تاریخی نشان داده شده است که نظریه مشهور با اشکال هایی مواجه است و نظریه فضل الله و شماری از عالمان مسلمان که انشقاق قمر را از رویدادهای هنگام قیامت می دانند قوی تر است.

اعجاز, المیزان, شق القمر, علامه طباطبایی, من وحی القرآن, محمدحسین فضل الله