علیرضا نوبری - استادیار گروه مدرسی معارف قرآن و حدیث، دانشگاه تهران
سیده سمانه میرمرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مدرسی معارف قرآن و حدیث، دانشگاه تهران؛

هر سوره دارای غرض واحدی است که کشف آن، در به هم پیوستگی آیات نقش مهمی دارد. این پژوهش به دنبال پاسخی تحلیلی برای این پرسش است که غرض محوری سوره ذاریات، با وجود اسلوب­های مختلف هشدار، بشارت، توصیه، ذکر نمونه و داستان در آن، چیست؟ برای پاسخ از تحلیل محتوا استفاده شده است. تفاسیر، با توجه به معنای یوم­ الدین جزای انسان ها در قیامت را، غرض محوری این سوره دانسته اند، اما این پژوهش، با بهره­ گیری از فرایند تفسیر ساختاری سوره­ها و با توجه به قرائن درون متنی و برون ­متنی موجود، "برپایی دین الهی در برهه ای از زمان و در قالب ایجاد تحول حداکثری در شخصیت­ سازی" را به عنوان غرض محوری آن به اثبات رسانده است. طبق تحلیل کمی، موضوع حتمی بودن وعده تحقق دین در جامعه %۳۲، نمونه هایی از زمینه چینی های صورت گرفته برای رسیدن به جامعه ایده ­آل %۵۳ و هشدار به منکران وعده برپایی دین در جامعه %۱۵ موضوعات سوره را به خود اختصاص داد، که نشان   می دهد به لحاظ آماری، سوره به موضوع برپایی دین در جامعه اشاره داشته و گویای محوریت این موضوع در آن است. این برداشت با توجه به قرائن درون­متنی و برون متنی تایید شده است.

تحلیل محتوا, سوره ذاریات, غرض سوره