جهانگیر کرمی - عضو هیات علمی دانشگاه رازی
خدامراد مومنی - دانشیار، دانشگاه رازی
زینب عباسی - کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه رازی

پژوهش حاضر با هدف، بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی و حافظه ی فعال بر عملکرد خواندن (دقت، سرعت و درک مطلب) دانش­آموزان نارساخوان انجام شد. طرح پژوهش، آزمایشی از نوع پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش­آموزان دختر نارساخوان دوره ابتدایی شهر کرمانشاه درسال تحصیلی ۹۱-۹۰ بود. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای ابتدا۱۴۰نفر مشکوک به نارساخوانی در پایه سوم و چهارم انتخاب شدند سپس از آن تعداد ۴۸ دانش آموز نارساخوان به عنوان نمونه انتخاب گردید. به صورت تصادفی به سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) تقسیم شدند. چک لیست خواندن، آزمون هوشی وکسلر کودکان، آزمون تشخیصی خواندن فلاح چای و آزمون خواندن (محقق ساخته) به عنوان ابزارهای گردآوری اطلاعات استفاده شدند. آموزش راهبردهای فراشناختی و حافظه ی فعال به مدت هشت جلسه ۶۰دقیقه­ای به گروه­های آزمایش ارائه شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش راهبردهای فراشناختی و حافظه ی فعال تاثیر معنی دار در بهبود عملکرد خواندن داشتند. همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان دادکه راهبردهای فراشناختی در درک مطلب و حافظه ی فعال در دقت برتری مثبت معنی داری نسبت به گروه آزمایشی دیگر داشتند. براساس یافته­های به دست آمده می­توان نتیجه گرفت هر دو روش آموزشی موجب بهبود عملکرد خواندن می­شود و راهبردهای فراشناختی در درک مطلب و حافظه ی فعال در دقت موثرتر هستند.

Metacognitive strategies, working memory, dyslexia, reading