اعظم فولادی پناه - دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران
محسن معصومی - دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران، (نویسنده مسئول)

حمله عربها به ایران، واکنش های متفاوت گروه های قومی و دینی ساکن در قلمرو ساسانی را در پی داشت. یکی از اقلیت های مهم در ایران، مقارن با ورود عربها، مسیحیان بودند. این گروه نیز همانند پیروان سایر ادیان و نحله های رایج در ایران، تحت تاثیر فتوحات مسلمانان قرار گرفتند و واکنش هایی نسبت به آن داشتند. واکنش مسیحیان در برابر فتوحات، بسته به زمان و مکان فتوحات به دو شکل، تعامل و تقابل، ظهور و بروز کرد. مسیحیان در نواحی غربی ایران و کوره عراق به واسطه اشتراکات قومی و زبانی با فاتحان و رقابت با مسیحیان مناطق داخلی ایران، بیشتر به تعامل با فاتحان عرب روی آوردند. اما مسیحیان ساکن در مناطق شرقی به سبب قرار داشتن در اقلیت و نیز افتراق قومی و زبانی با فاتحان، به تقابل با آنان پرداختند. این مقاله واکنش تعاملی و تقابلی مسیحیان با عربها و علل و اسباب آن را در سده نخست هجری قمری بررسی کرده است.

مسیحیان ایران, حکومت ساسانی, فاتحان مسلمان, فتوحات