حمیدرضا عرفانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ، همدان، ایران
مهدی شعبانیان - استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران

در عصر حاضر با توجه به چالش مصرف انرژی و به مخاطره افتادن محیط زیست اهمیت دادن به دانش مهندسی انرژیو کاربست آن در معماری از مهمترین مواردی است که موردتوجه طراحان شهری و معماران واقع گردیده است. در این راستامعماری خاک پناه به دلیل دا شتن کارکردهای مثبت قابل ملاحظه ای که در مصرف انرژی و کارایی هرچه بیشتر که از زمیندارند می توانند در ایجاد محیط های زندگی و کار مناسب مفید واقع گردند. این پژوهش با رویکرد توصیفی و به روشکتابخانه ای و اسنادی و همچنین با هدف کاربردی و توسعه ای به بررسی انواع گونه های معماری خاک پناه در مصرف بهینهانرژی در طراحی ساختمان های مسکونی پرداخته شد. بناهای خاک پناه برگرفته از معماری تاریخی و پیشینیان است کهضمن کم ترین آسیب های زیست محیطی، تاثیر به سزایی در آ سایش حرارتی بهبود مصرف انرژی در طراحی سرپناه ها رابرای بهره برداران داشته است. حفاظت از محیط زیست، زیبایی منظر شهری، کاهش مصرف انرژی، کارایی حرارتی، ایمنیساختمان، آزادسازی فضای بام، کاهش میزان تعمیر و نگهداری به عنوان مهمترین شاخص های بناهای خاک پناه اشارهگردید. همچنین نتایج نشان داد در معماری به عنوان ژنوتیپ بناهای خاک پناه در گونه های مختلف نحوه اجراء در راستایکاهش مصبرف انرژی به عنوان مهمترین مزایای بناهای خاک پناه محسوب می گردند و نمی توان از این حیث ارجحیتی درمورد کاهش مصرف انرژی در طراحی ساختمان های مسکونی قائل شد. درواقع می توان گفت که کاهش مصرف انرژیارتباط مستقیم به پارامترهای اقلیم، طول، عرض و (عمق) بناهای خاک پناه دارد.

بناهای خاک پناه، کاهش مصرف انرژی، شاخص های بناهای خاک پناه، طراحی معماری