حسین تاجیک خادمی - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی و زراعی، دانشکده کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محسن خدادادی - دانشیار، پژوهشکده سبزی و صیفی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
داود حسن پناه - دانشیار، گروه تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
راهله ابراهیمی - استادیار، گروه علوم باغبانی و زراعی، دانشکده کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رامین حاجیان فر - استادیار، پژوهشکده سبزی و صیفی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

به منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای آن و انتخاب بهترین کشت مخلوط بامیه با خیار از نظر صفات کمی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط گلخانه­ ای با سه تکرار انجام گرفت. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بین صفات از لحاظ تیمار کشت مخلوط و اثر متقابل صفات، اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بر اساس صفات وزن میوه در هر بند، ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد تر و خشک میوه، تعداد میان گره، قطر، طول، تعداد، کلروفیل a، کلروفیل  bو کلروفیل کل میوه، کشت بامیه با خیار گلخانه ­ای رقم های ‘Viola’،  ‘Fc-۲۱’ و ‘Emilie’ به عنوان کشت مخلوط مناسب می ­باشد. نتایج بررسی کشت های مخلوط از نظر صفات در سال های آزمایش با استفاده از نمای چندوجهی نیز کشت مخلوط بامیه با خیار گلخانه ­ای رقم ‘Viola’ و ‘Emilie’ را به عنوان کشت های مطلوب انتخاب نمود. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بین صفات عملکرد تر میوه، عملکرد خشک میوه و کلروفیل a با یکدیگر، و صفات تعداد میوه، طول میوه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و قطر میوه با یکدیگر، و صفات تعداد میان گره و کلروفیل b با یکدیگر همبستگی مثبت وجود دارد. براساس نسبت برابری زمین (LER) در سال های آزمایش، کشت بامیه با خیار گلخانه­ ای رقم های ‘Mirsoltan’، ‘Emilie’، ‘CUB-۹۰۴۲’ و ‘CUB-۹۰۴۵’ به عنوان سودمندترین کشت ها نسبت به کشت خالص بامیه انتخاب شد. درنهایت می توان کشت بامیه با خیار گلخانه ­ای رقم های ‘Mirsoltan’، ‘Viola’ و ‘Emilie’ را به عنوان کشت های مخلوط مطلوب شناسایی نموده و این گونه نتیجه گیری نمود که کشت مخلوط بامیه و خیار نسبت به کشت خالص آن، باعث افزایش میزان عملکرد، بهره وری از زمین و پایداری تنوع اکوسیستم های کشاورزی می گردد.

اثر متقابل, بامیه, خیار, صفات کمی, کشت مخلوط