حامد خانی (فرهنگ مهروش)
رضوان کامیاب فرد

شهید دستغیب همچون یک روحانی و معلم اخلاق بر کرسی وعظ می نشست و در خلال بحثهای گسترده تفسیر و وعظ خویش، از اخلاق می گفت. از یک سو، دستغیب را می توان نمونه شاخص جریان تفسیر واعظانه در دوران معاصر تلقی کرد. وی هرگز تفسیری کامل بر قرآن کریم ننوشت؛ اما در جلسات وعظ خویش، به تفسیر سوره های متعددی پرداخت. حتی در آن دسته از آثارش که مستقیم به تفسیر قرآن مربوط نمی شود، کمتر بحثی را می توان یافت که بازتاباننده درکی خاص از قرآن کریم نباشند. از دیگر سو، فراتر از افق تاریخ تفسیر، مطالعه آرای وی از نگاه تاریخ اندیشه اخلاقی، و حتی تاریخ سیاسی ایران معاصر نیز، شایان توجه است. بر این پایه، لازم است بدانیم دستغیب  همچون یکی از نقش آفرینان پیروزی انقلاب اسلامی و مروجان اندیشه ای همسو با آن چه آموزه های اخلاقی را ترویج می کرد، این آموزه ها بر چه فهمی از منابع دین بنا شده بود، و رویکردش چه شباهتها و تمایزاتی با دیگر عالمان دینی عصر یا وابستگان به دیگر جریانهای فکری داشت. این مطالعه برای دست یابی به چنین هدفی دنبال، و در آن سعی شده است با مروری بر هستی شناسی دستغیب، انسان شناسی او، و نگاهش به خیر اعلا برای انسان و راه حصول آن، منظومه تفکر اخلاقی وی بازشناخته، و فهم اخلاقی وی از قرآن تبیین شود.

مکاتب اخلاقی ایران, جریانهای اخلاقی ایران معاصر, جریان شناسی فرهنگی, فلسفه اخلاق در ایران معاصر, تفسیر واعظانه