محبوبه بخشی دستگردی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نائین
علی رضا تقوایی - استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی

روش درمانگری شناختی-رفتاری (CBT) یک روش ترکیبی است که بسیاری از مفاهیم را در قالب یک دوره درمانگری کوتاه مدت میسر می سازد و در طیف وسیعی از اختلال ها به کار می رود براساس دیدگاه های رفتاری و شناختی، ناهنجاری از یادگیری و تفکر غلط ناشی می شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی درمان شناختی - رفتاری برکاهش اضطراب اجتماعی، افکار مزاحم و اختلال وسواس در نوجوانان دارای فوبیای اجتماعی در قالب یک طرح تجربی پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل می باشد. نمونه پژوهش شامل ۳۰ نفر از نوجوانان دارای فوبیای اجتماعی بودند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) جایگزین شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه اضطراب اجتماعی SPIN و پرسشنامه تجدیدنظرشده وسواس فکری-عملی(OCI-R) و پرسشنامه افکار تکرارشونده (افکار مزاحم) جمع آوری شدند؛ برای تحلیل داده ها از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین نمرات اضطراب اجتماعی، افکار مزاحم و اختلال وسواس فکری-عملی در گروه آزمایش در مرحله پس آزمون نسبت به گروه کنترل پایین تر بوده است. همچنین بین گروه ها در سطح ۰/۰۵>P تفاوت معنی دار وجود دارد. و با توجه به این که میانگین نمرات اضطراب اجتماعی و میزان افکار مزاحم و اختلال وسواس در گروه آزمایش از میانگین گروه کنترل در پس آزمون پایین تر است، این تفاوت به نفع گروه آزمایش است. یعنی درمان شناختی- رفتاری توانسته است نمرات اضطراب اجتماعی، میزان افکار مزاحم و اختلال وسواس فکری عملی نوجوانان دارای فوبیای اجتماعی شهرستان برخوار را در مرحله پس آزمون کاهش دهد.

درمان شناختی-رفتاری (CBT)، اضطراب اجتماعی، افکارمزاحم، اختلال وسواس، فوبیای اجتماعی