آرزو ستاری فر - Department of Curriculum Planning, Marand Branch
جعفر قهرمانی - Department of Educational Management, Marand Branch
داود طهماسب زاده شیخلار - Department of Educational Sciences

آموزش به عنوان یکی از توانمند ترین ابزار برای پیشرفت انسان در همه ابعاد اجتماعی˛ اقتصادی ˛ علمی و فرهنگی مطرح می شود و آموزش علوم از کهن ترین دانش­هایی است که همواره مورد توجه بشر بوده و اهمیت بسزایی در زندگی بشر ایفا می کند .از این رو، پژوهش با هدف طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی آموزش شیمی  بر اساس رویکرد آموزش مبتنی بر پژوهش (IBSE) انجام یافته است. روش ها:روش پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی متوالی بود. شرکت کنندگان  پژوهش در بخش کیفی و  کمی، اساتید برنامه ریزی درسی و شیمی دانشگاه تبریز و معلمان شیمی نواحی پنجگانه تبریز بودند که در بخش کیفی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و حجم آن با توجه به ماهیت پژوهش کیفی تا اشباع نظری داده ها ادامه یافت. در بخش کمی نمونه گیری به صورت در دسترس از بین اساتید برنامه ریزی درسی و شیمی انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته مستخرج از بخش کیفی بود. روایی پژوهش  از نوع روایی درونی بود که آنالیز داده ها توسط سه نویسنده مقاله به منظور بازسازی حقایق انجام گردید. برای افزایش پایایی، مصاحبه با رعایت شرایط مصاحبه به دور از سوگیری انجام گرفت. تجزیه تحلیل داده ها از طریق تحلیل محتوای متن مصاحبه با رویکرد کیفی، ضمن استفاده از روش کدگذاری باز و محوری انجام و با نتایج یافته های سنتز پژوهی تلفیق شد. یافته ها: الگوی مطلوب  بر اساس رویکرد IBSE  بر مبنای الگوی کلاین طراحی  و ویژگی  عناصر آن تعیین شد. در بخش کمی پژوهش بررسی الگوی پیشنهادی با کسب میانگین نتایج بالاتر از میانگین جامعه نشان داد الگوی ارائه شده از اعتبار بالایی برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها  آموزش شیمی با رویکرد IBSE نقش مثبتی در پیشرفت  یادگیری˓ خلاقیت˓  حل مسئله و تفکر یادگیرندگان دارد.

Chemistry education, Curriculum, IBSE approach, آموزش شیمی˓ رویکرد IBSE ˓ برنامه درسی