فاطمه حسنعلی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین ، ایران
حسنا ورمقانی - استادیار، گروه معماری ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین ، ایران

گذراندن ساعت های طولانی در محیط های درمانی معمولا برای بیماران، ملاقات کنندگان و کارکنان، تجربه ای تنش زا و ناخوشایند است . در این پژوهش تلاش شده است تا با ادغام عناصر باغ های شفابخش ، محوطه های باغبانی درمانی و باغ ایرانی ، اصول و مولفه های طراحی در مراکز درمانی متناسب با ویژگی های فرهنگی و اقلیمی ایران استخراج گردد تا به دنبال طراحی و اجرای فضاهای سبز شفابخش ، کاربران آن بتوانند با آرامش خاطر و احساسی خوشایند در این گونه محوطه ها حضور یابند. با توجه به این که یکی از مهم ترین مولفه های باغ های شفابخش و فضاهای باغبانی درمانی کاربر محور بودن این باغ ها است و لازم است که این گونه فضاها با علایق و سلیقه های روحی هر جامعه هم خوانی داشته باشد بنابراین این پژوهش براساس روش راهبردهای توصیفی -تحلیلی و در ادامه پژوهش موردی انجام شد که به دلیل تفصیل موضوع، مبحث پژوهش موردی به تفصیل بررسی شده است . در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول باغ های شفابخش و محوطه های باغبانی درمانی تلفیق گردید و در ادامه اصول طراحی محوطه های درمانی با تاکید ویژه بر آرامش بخشی از طریق تحریک حواس پنجگانه کاربران، سادگی ، لذت بصری ، افزایش تعامل اجتماعی ، توانبخشی به بیماران و غیره تدوین گردید. اگرچه استفاده از باغ های شفابخش در دهه اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته و به استانداردی در این زمینه تبدیل شده است ، اما در کشور ایران هنوز نمونه موردی اجرا شده از این باغ ها و یا محوطه های شفابخش به ندرت وجود دارد. نتایج این پژوهش در تلفیق اصول باغ ایرانی با اصول طراحی محوطه های شفابخش به همراه کاربرد کاشت گیاهان، می تواند فضایی را به وجود آورد که با تجمیع خصوصیات آرامش بخشی ، خوانایی فضایی ، غنای حسی و غیره موجب کاهش استرس ها و فشارهای روحی ، افزایش تعاملات اجتماعی ، افزایش امید به زندگی ، همچنین بهبودی و شفابخشی در کاربران شود.

فضای سبز، کاربری درمانی ، معاصر، باغ اوتیسم حجم سبز، بیمارستان پارس