فاطمه هدایتی - دانشجوی دکتری ، گروه معماری ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین ، ایران
جمال الدین سهیلی - دانشیار،گروه معماری ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین ، ایران
کمال رهبری منش - استادیار، گروه معماری ، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین ، ایران

یکی از ابعاد مهم و تاثیرگذار در ارتقاء کیفیت محیط های انسانی ، مطلوبیت فضاهای شهری و میزان رضایت از آن، حس مکان است . این حس به عنوان عاملی مهم در شکل گیری پایه های ارتباطی انسان و محیط ، زمینه ارتقاء کیفیت محیط را فراهم می آورد. بنابراین ، این پژوهش که از نوع پژوهش های مروری است و از منابع کتابخانه ای جهت گردآوری اطلاعات استفاده نمودهاست ، با هدف شناخت حس مکان، ابعاد و عوامل موثر بر ایجاد و بهبود این حس شکل گرفته و در صدد تبیین مدل مفهومی حس مکان با تاکید بر عوامل محیطی بر اساس مطالعه بر روی پژوهش های پیشین است . نتایج پژوهش حاکی از پیشنهاد مدل گوستافسون به عنوان مدلی جامع ، سه بعد اصلی فرد، محیط و دیگران برای حس مکان است . در ادامه ، بعد محیطی حس مکان در سه گروه شکلی ، عملکردی و ادراکی قرار گرفته است که در قالب مصادیق انسجام فضایی ، انعطافپذیری ، ارتباط درون و بیرون، حضورپذیری ، نفوذپذیری ، اجتماعپذیری ، فعالیت پذیری ، امنیت ، نمادپردازی ، شفافیت و خوانایی قرار می گیرد.

حس مکان، ادراک، روانشناسی محیطی ، پدیدارشناسی ، جامعه شناسی