فاطمه اندی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات خوزستان، ایران.
یاشار طاهری - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات خوزستان، ایران.

تغییر شرایط و اوضاع و احوال ازجمله مشکلاتی است که در قراردادها، بالاخص قراردادهای بلندمدت پیش می آید. وجود چنین شرایطی، سرنوشت قرارداد را تهدید می کند. التزام به اصل لزوم قراردادها و اعتقاد به اجرای قرارداد اولیه در وضعیت جدید مورد قبول هیچ یک از نظام های حقوقی قرار نگرفته است. برای حل این وضعیت و پاسخگویی به این مسئله، نظرات متعددی مطرح شده اند که هاردشیپ و فورس ماژور از این دسته به شمار می روند. هاردشیپ ازجمله پیش بینی هایی است که در صورت بروز حوادث غیرمترقبه ای که موجب بر هم خوردن تعادل و توازن اقتصادی قرارداد شود، امکان مذاکره مجدد متعاملین را فراهم می سازد و فورس ماژور منجر به عدم اجرای قرارداد می گردد. در کنار این دو موضوع، تحریم نیز به عنوان یک اهرم فشار در قراردادها موثر است.

قرارداد، هاردشیپ، فورس ماژور، تحریم