رضا فاریابی - استادیار، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، جیرفت، ایران،
سلمان دانشی - مربی، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، جیرفت، ایران

مقدمه: زمینه و هدف: در دهه های اخیر، استفاده ناایمن از آفت کش ها باعث ایجاد سرطان های مختلف در انسان و آسیب هایی به محیط و موجودات شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی کننده های رفتار ایمن کارگران سمپاشی شاغل در گلخانه های شهرستان جیرفت بر اساس تئوری انگیزش محافظت انجام شد.مواد وروش ها: این مطالعه مقطعی بر روی ۲۲۹ نفر از کارگران سمپاش شاغل در گلخانه های شهرستان جیرفت به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. این پرسشنامه متشکل از متغیرهای جمعیت شناختی، سازه های تئوری انگیزش محافظت مانند آسیب پذیری درک شده، شدت، هزینه ها، پاداش ها، ترس، خودکارآمدی، کارآمدی پاسخ و انگیزش محافظت و همچنین رفتارهای ایمنی بود. داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی، تحلیل واریانس یک طرفه، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ۲۴) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: کلیه کارگران مرد و در محدوده سنی ۱۹ تا ۷۲ سال بودند و اکثر آنها (۶/۴۷%) قبلا با سموم مسموم شده بودند. میانگین نمره تمام سازه های تئوری انگیزش محافظت مدر محدوده متوسط قرار داشت، به جز پاداش درک شده که میانگین نمره آن در محدوده خوب بود. بین اثربخشی پاسخ و تمام سازه ها و همچنین در تمام سازه ها به غیر از پاداش های درک شده همبستگی معنی داری وجود داشت. میزان پیش بینی رفتارهای پیشگیرانه کارگران سمپاشی با سازه های تئوری انگیزش محافظت ۶/۴۲ درصد بود و نقش آسیب پذیری درک شده (۳۲۲/۰=β)، شدت درک شده (۲۹۹/۰=β)، خودکارآمدی (۱۵۹/۰=β) و کارآمدی پاسخ (۱۴۶/۰=β) یشتر از سایر سازه ها بود.نتیجه گیری: با توجه به قدرت پیش بینی کنندگی سازه های تئوری انگیزش محفاظت برای رفتارهای ایمنی مرتبط با سلامت کارگران سمپاش و نقش برجسته سازه های آسیب پذیری درک شده، شدت درک شده، خودکارآمدی و کارآمدی پاسخ، مداخلات آموزشی مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت برای پیشگیری از اثرات مضر آفت کش ها در کارگران سمپاش شاغل در گلخانه ها ضروری است.

تئوری انگیزش محافظت، گلخانه ، رفتارهای ایمن