رضا فاریابی - استادیار، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، جیرفت، ایران
سلمان دانشی - مربی، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، جیرفت، ایران

مقدمه: زمینه و هدف: کشاورزی جزو مشاغل پرخطر است که ازنظر مرگ ومیر، جراحات و بیماری های شغلی، یکی از شغل های پرخطر(همراه باکارهای ساختمانی و کار در معدن) محسوب می شود. هدف از مطالعه حاضر سنجش میزان تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل پرسید-پروسید بر ارتقای رفتارهای ایمنی مرتبط با سلامت کارگران سمپاش شاغل در گلخانه های شهرستان جیرفت بود.مواد وروش ها: این مطالعه ای مداخله ای جامعه محور از نوع قبل و بعد با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی در ۱۰ مرکز بهداشتی درمانی موجود در بخشهای مرکزی و اسماعیلیه جیرفت برروی ۱۲۸ گلخانه دار انجام شد. این پژوهش در ۴ مرحله جمع آوری داده های مربوط به وضعیت کیفیت زندگی و سلامت کارگران و ارزیابی محیطی، رفتاری و آموزشی گلخانه داران بر اساس مدل پرسید-پروسید، تهیه برنامه مداخلاتی، انجام مداخله آموزشی جامعه محور و انجام ارزشیابی فرآیند و اثر انجام شد ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته و داده ها وارد نرم افزار SPSSv۲۰ شده و با آزمونهای مرتبط درسطح معنی داری ۰۵/۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: وضعیت میانگین نمره کیفیت زندگی کارگران متوسط بود، در بین بیماری های مختلف بیشترین فراوانی مربوط به سابقه ابتلا به بیماری های اسکلتی عضلانی(۲/۶۷ درصد) و مسمومیت با آفت کش ها (۹/۴۷ درصد) بود. میانگین نمره عوامل محیطی درک شده موثر بر سلامت کارگران در محدوده ضعیف بود. از عوامل رفتاری مرتبط با سلامت کارگران بعد پرهیز از خطراتی که سلامتی کاربران سموم را به خطر می اندازد خوب و برای سایر ابعاد متوسط یا ضعیف بود. دانش و نگرش گلخانه داران متوسط بود. وضعیت عوامل تقویت کننده و قادر سازنده برای گلخانه دار در محدوده ضعیف قرار داشت. پس از انجام مداخله آموزشی جامعه محور به غیراز عوامل تقویت کننده گلخانه داران برای رعایت رفتارهای مرتبط با سلامت کارگران که تفاوت معنی داری قبل و بعد از آموزش نداشت (۰۵/۰p).نتیجه گیری: با توجه به موارد مذکور می توان دریافت مداخله آموزشی جامعه محور به تنهایی بر روی رفتارها و عوامل تقویت کننده و قادر سازنده کارگران و گلخانه داران در جهت حفظ و ارتقای سلامت کارگران کارساز نیست. در این زمینه لازم است سایر مداخلات ازجمله مداخلات سیاسی، قانونی، اقتصادی، سازمانی و... با کمک سایر بخش ها و بخصوص بخش کشاورزی در این زمینه انجام شود.

کارگران سم پاش، گلخانه دار، مدل پرسید- پروسید، رفتارهای ایمن