سمیه علوی - گروه مهندسی صنایع، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، اصفهان
احسان اسفندیاری - گروه مهندسی برق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین شهر، شاهین شهر، اصفهان

تلفات ناشی از حوادث ترافیکی در ایران بسیار تکان­دهنده است که ضرورت انجام بررسی­های بیشتر در زمینه اقدامات ایمنی را نشان می­دهد. هدف از این پژوهش ارزیابی عملکرد استان ها در ایمنی حمل و نقل جاده­ای است. داده های پژوهش حاضر از سالنامه آماری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده­ای اخذ شده­است. روش به کار رفته در این پژوهش، تحلیل پوششی داده­ها (BCC) با متغیرهای ورودی وزنی در دو مرحله طبقه بندی استانی و بدون در نظر گرفتن طبقه بین استان ها بکار گرفته شد . در پایان نیز با بکارگیری روش اندرسون پترسون واحدهای کارا با یکدیگر از نظر کارایی مقایسه شدند. داده های پژوهش با نرم افزار DEA Solver تحلیل شدند. یافته های این تحقیق نشان داد که در مرحله اول ۳۱ استان بدون هیچ گونه طبقه بندی با یکدیگر نسبت به شاخص­های عملکردی ایمنی معرفی شده در سالنامه آماری وابسته به سازمان راهداری کل کشور با یکدیگر مقایسه شدند که استان های آذربایجان شرقی، البرز، خوزستان، سیستان بلوچستان، قزوین، گلستان، گیلان، لرستان، مرکزی و همدان ناکارا تشخیص داده شدند. در مرحله دوم استان ها بر اساس تعداد سفرهای باری و مسافری انجام شده به سه دسته طبقه­بندی شدند و سپس هر استان در طبقه هم سطح تردد خود از لحاظ وضعیت کارایی مقایسه گشت. در این مرحله استان های گلستان، سیستان و بلوچستان، مرکزی، همدان، گیلان، البرز و لرستان ناکارا تشخیص داده شدند. نتایج اجرای روش اندرسون پترسون سه استان برتر را به ترتیب تهران، اصفهان و خراسان رضوی اعلام کرد. نتایج به دست آمده در هر مرحله میزان کارایی و همچنین میزان تغییر در ورودی­ها (شاخص­های عملکردی ایمنی) برای استان های ناکارا جهت رسیدن به مرز کارایی و بهینه و ساماندهی استان ها را مشخص می­کند که می­تواند در مدیریت و برنامه­ریزی اقدامات ایمن­سازی راه مورد استفاده قرار گیرد.

ایمنی جاده, سامانه حمل و نقل هوشمند, تصادف جاده ای, تحلیل پوششی داده ها, واحد مرجع