یوسف سروستانی - دکتری آلودگی محیط زیست، اداره کل حفاظت محیطزیست استان خوزستان
مجتبی سراج - کارشناس ارشد آموزش محیطزیست دانشگاه پیام نور واحد تهران جنوب
لیلا کلاه کج - کارشناس ارشد ریاضیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه

نقش آب در زندگی، محدود به تامین نیازهای شرب و بهداشت و استفاده مستقیم از آن نمی شود و در بسیاری از فعالیت های ما، آب یک نهاده غیرقابل حذف است، هدف از این مطالعه، بررسی آب مجازی برای مقابله با بحران آب است، در روند تولید هر محصول کشاورزی، صنعتی یا هر خدماتی مثل اینترنت مصرفی، میزان مشخصی آب، مورد استفاده قرار می گیرد که در محصول نهایی ممکن است دیده نشده و وجود نداشته باشد، به این آب، آب مجازی گفته می شود، در این تحقیق از مقالات چاپ شده در مجلات و همایش ها ، کتاب ها و سایت ها استفاده شد، واژه آب مجازی برای اولین بار توسط جی. ا. آلن در سال ۱۹۹۳ مطرح شد، قبل از سال ۱۹۹۳ واژه آب جاسازی شده برای رساندن این مفهوم به کار می رفت، صفت مجازی در این تعریف به این معناست که بخش عمده آب مصرف شده طی فرآیند تولید در محصول نهایی وجود فیزیکی ندارد و در حقیقت، بخش بسیار ناچیزی از آب مصرفی در پایان، به عنوان آب واقعی در بافت محصول باقی خواهد ماند، مردم کشورهای مختلف بر اساس زندگی و نوع تغذیه و کالاهای مورد استفاده در زندگی روزمره بین حدود ۲۰۰۰ تا ۸۰۰۰ لیتر آب، به صورت مجازی مصرف می کنند که تنها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ لیتر آن به صورت استفاده مستقیم از آب است، یکی از مزیت های توجه به آب مجازی، ملاحظه حجم عظیم آب هدر رفته از طریق ضایعات محصولات و مواد غذایی می باشد، بسیاری از کالاها و محصولات، آب زیادی را طی فرآیند تولید، مصرف می کنند، جهت افزایش آگاهی های عمومی باید از پوشش گسترده رسانه ای برای تبلیغ آب مجازی بهره جسته و در مورد نوع مصرف فرآورده های کشاورزی و ارتباط آن با بحث صرفه جویی آب، آگاهی بخشی نمود، .با این حال استراتژی تجارت آب مجازی یک شمشیر دولبه است بطوریکه صرفه جویی در مصرف آب را بهبود می بخشد اما اثرات منفی بر توسعه اقتصادی، اشتغال و رفاه دارد.

آب مجازی، آب واقعی، آب جاسازی شده، آب نهفته