محمد رفیع رفیعی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی ۷۴۱۳۵-۱۱۱، جهرم، ایران.
داریوش رسولی - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی ۷۴۱۳۵-۱۱۱، جهرم، ایران.
مسیح ذوالقدر - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی ۷۴۱۳۵-۱۱۱، جهرم، ایران.
مهدی مهبد - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی ۷۴۱۳۵-۱۱۱، جهرم، ایران.

چکیده مقدمه: مدل سازی بارش-رواناب یکی از روش های مهم در مطالعه هیدرولوژی و مدیریت زیست محیطی به ویژه در مناطق شهری است که در آن سیل های ناگهانی خسارات مالی و جانی قابل توجهی را به دنبال دارد. بر این اساس، مدل های مختلفی برای شبیه سازی سیل شهری توسعه داده شده است که از بین آنها انتخاب بهترین آنها در ادبیات مورد توجه قرار گرفته است. روش­: دقت مکانی و زمانی مدل هیدرولوژیکی SWMM در قالب سه نرم افزار EPA SWMM و ASSA و Bently SewerGEMS V۸i و مدل های SCS TR-۵۵، SCS TR-۲۰، Rational، Dekalb Rational، Santabarbara UH در قالب نرم افزار ASSA و مدل SCS UH در قالب نرم افزار Bently SewerGEMS V۸i جهت برآورد هیدروگراف و دبی پیک رواناب در منطقه مطالعاتی بررسی گردید. مدل ها با به کارگیری داده های عمق و سرعت رواناب اندازه گیری شده در سه نقطه ازشبکه در سه واقعه بارندگی، واسنجی و با استفاده از سه واقعه مجزای دیگر، اعتبارسنجی شده اند. شاخص های ارزیابی عبارتند از: ضریب ناش-ساتکلیف، ضریب بایاس، ضریب تعیین و ریشه مربع خطا. یافته ­ها: از بین مدل های مورد بررسی، مدل های SWMM در قالب هر سه نرم افزار بیشترین دقت را در شبیه سازی رواناب داشته اند. مدل SWMM در قالب نرم افزار EPA SWMM بالاترین دقت را در شبیه سازی شکل کلی هیدروگراف و دبی اوج رواناب داشته و سپس به ترتیب مدل SWMM در قالب نرم افزار SewerGEMS V۸i و ASSA دقت بیشتری داشته اند. بر اساس روش های پارامتر جزئی و ضریب همبستگی اسپیرمن، بیشترین حساسیت خروجی مدل به ترتیب در درصد مناطق نفوذ ناپذیر، عرض معادل، ضریب مانینگ مناطق نفوذ ناپذیر، عمق چالابی مناطق نفوذ ناپذیر، درصد مناطق غیر قابل نفوذ بدون ذخیره چالابی، عمق چالابی مناطق نفوذ پذیر و شماره منحنی نفوذ مشاهده گردید. مدل به ضریب زبری مناطق نفوذ پذیر حساسیت نشان نداد. نتیجه ­گیری: نتایج حاکی از آن است که مدل EPA SWMM  نسبت به سایر مدل ها، دقت بیشتری در شبیه سازی رواناب در منطقه مطالعاتی داشته و می تواند جهت طرح های مدیریت رواناب حوضه های شهری مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

رواناب شهری, واسنجی و اعتبار سنجی مدل های شبیه سازی سیلاب شهری, تحلیل حساسیت