وحید مستوفی - دانشجوی دکترای شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
مهسا فرامرزی اصلی - استادیار گروه، معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
رسول درسخوان - استادیار گروه، معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

یکی از ظرفیت های اصلی توسعه و ساماندهی کالبدی-فضایی شهری، برنامه ریزی کالبدی در قالب توسعه میان افزا است. این شکل از توسعه بواسطه توسعه مجدد اراضی قهوه ای و توانبخشی محدوده های ناکارآمد شهری، مورد توجه برنامه ریزان و مدیریت شهری نوین است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی بدنبال تحلیل الگوی پایدارسازی توسعه میان افزای شهری با شناسایی شاخص های موثر بر مدیریت اراضی قهوه ای در کلان شهر تبریز است. گردآوری داده ها با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری شامل متخصصین شهری است که با روش نمونه گیری گلوله برفی، ۳۰ نفر برای پانل دلفی انتخاب شد. تحلیل داده ها با آزمون های تحلیل عاملی، رگرسیون چندگانه و رویکرد تحلیل اثرات متقابل تعادلی با کمک نرم افزارهایSPSS و Scenario Wizard انجام شد. یافته ها نشان داد که همبستگی بین «شاخص های توسعه میان افزا» با «بازتوسعه اراضی قهوه ای» برابر ۵۷۸/۰ است. و شاخص «مدیریتی-سیاسی» با ضریب (۸۲۳/۰=β) بیشترین تاثیر را بر «بازتوسعه اراضی قهوه ای کلان شهر تبریز» دارد. همچنین، مهمترین الگوی پایدارسازی توسعه درونزای شهری و مدیریت اراضی قهوه ای در کلان شهر تبریز باید مبتنی بر عملکرد دولت در پیش بینی نیازهای کالبدی شهر در بعد مدیریتی-سیاسی؛ مدیریت زمین های با کاربری بایر و آلوده صنعتی-کارگاهی در بعد کالبدی؛ و ضعف قوانین زیست محیطی در کنترل فعالیتهای آلوده در شهر در بعد زیست محیطی باشد. درکل، نتایج نشان می دهد که تدوین راهبردهای عملیاتی جهت تقویت سازوکار مالیاتی برای اراضی قهوه ای و تغییر کاربری و فروش این قبیل کاربری ها، می تواند به توسعه میان افزای شهر تبریز کمک نماید.

پایدار سازی, توسعه میان افزا, اراضی قهوه ای, کلانشهر تبریز