مرتضی رمضانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.
مهدی وطن پرست - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، شیروان، ایران.
عزت الله مافی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، شیروان، ایران.

چکیدهگردشگری، از فعالیت های مهم با پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی در شهرهاست. سیاست توسعه گردشگری، رویکردی است که شهر با تاکید بر آن می تواند ضمن افزایش منافع آن، تاثیرات منفی را به حداقل کاهش دهد. این رویکرد در توسعه شهری نقش مهمی ایفا می کند و اثرات مختلفی را نیز دارد. هدف از انجام این پژوهش واکاوی اثرات گردشگری و نقش آن در توسعه شهر بجنورد است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و روش آن نیز توصیفی- تحلیلی است. روایی محتوایی ابزار پژوهش با نظر متخصصان(۲۰ نفر) و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به میزان۷۱۸/۰ تایید شد. برای تحلیل داده ها، نرم افزارSPSS و AMOS مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را شهروندان شهر بجنورد به تعداد ۲۳۳۸۱۰ نفر تشکیل داده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد ۳۸۴ نفر محاسبه و بصورت تصادفی در سطح شهر بجنورد توزیع گردید. نتیجه معادلات ساختاری نشان می دهد با اطمینان ۹۵درصد توسعه گردشگری بر توسعه شهری بجنورد تاثیرگذار بوده است. همچنین در بین متغیرهای تبیین کننده توسعه شهری، رشد خدمات فرهنگی با بار عاملی۶۷/۰ بیشترین همبستگی را با متغیر پنهان توسعه شهری داشته است. متغیر توسعه تسهیلات و خدمات زیربنایی و عمرانی با بار عاملی ۶۶/۰ در جایگاه دوم و متغیر بهبود معیشت ساکنین با بار عاملی ۵۶/۰ در رتبه سوم قرار گرفته است. متغیر افزایش خدمات عمومی با بارعاملی ۵۲/۰، کمترین میزان همبستگی با متغیر پنهان را داشته است؛ همچنین نتایج حاصل از مدل ساختاری بیانگر این است که گردشگری نقش مهمی در توسعه شهری بجنورد دارد.

گردشگری شهری, توسعه شهری, شهر بجنورد