شیرین خاتمی - دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت دانشگاه پیام نور،تهران ،ایران
محمد اورکی - استاد گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
احمد علیپور - استاد گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
پروین منصوری - استادرشته پوست در مرکز تحقیقات و سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی تهران،ایران

مقدمه: نقش پریشانی روانشناختی در سیر بالینی بسیاری از بیماری های پوستی مورد تائید قرارگرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و ترکیب آن با پس خوراند زیستی بر ادراک از بیماری، سلامت روان و شدت نشانگان بالینی در مبتلایان به پسوریازیس بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، شامل تمام بیماران مبتلا به پسوریازیس مراجعه کننده به مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران بود که از این جامعه، با توجه به ملاک های ورود و خروج از تحقیق، ۴۵ بیمار به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه ۱۵ نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه آزمایشی اول، ۸ جلسه پس خوراند زیستی و ۸ جلسه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی دریافت کردند. گروه آزمایشی دوم، فقط مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی دریافت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه کوتاه ادراک بیماری برادبنت و همکاران (۲۰۰۶)، پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (۱۹۸۸) و شاخص شدت و سطح پسوریازیس کورتی (۲۰۰۹) بود. یافته ها: طبق نتایج تحلیل SPANOVA، هر دو مداخلات، موثر واقع شده بودند؛ اما ترکیب برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی با پس خوراند زیستی، اثربخشی بیشتر و پایدارتری داشت. نتیجه گیری: این دو درمان، بخصوص به صورت ترکیبی، می تواند به عنوان روشی کارآمد در بیماران پسوریازیس مورد استفاده قرار گیرد.

کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی, پس خوراند زیستی, ادراک از بیماری, سلامت روان, پسوریازیس