شهناز کرمی پور - استادیار گروه شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، گچساران، ایران
فاطمه بدری - دانشجوی کارشناسی ارشد ایمنی و بهداشت محیط ، گروه مهندسی شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران ، گچساران، ایران

زمینه و هدف: با توجه به ماهیت ایستگاه های تقویت فشار گاز و شناسایی خطرات در راستای مدیریت بحران و شرایط اضطراری ، تعیین راهکار برای کنترل آنان در قالب فرایند ارزیابی ریسک اجتناب ناپذیر می باشد. تحلیل درخت خطا (FTA) ، از روشهای پرکاربرد در ارزیابی ریسک است . این روش به دلیل ماهیت منطقی خود، هر دو ارزیابی کیفی وکمی را پوشش داده و مکمل خوبی برای روشهای کیفی محسوب می شود.روش بررسی: در این تحقیق جهت شناسایی کانونهای خطر و تحلیل کیفی نقص ها از روش حالات شکست و تجزیه و تحلیل اثرات آن((FMEA و برای تعیین احتمال بروز حوادث مرتبط از روش آنالیز درخت خطا (FTA) استفاده گردید. در این مطالعه پس از ترسیم درخت خطا برای شناسایی رویدادهای پایه، با استفاده از نظرات کارشناسان به ارزیابی احتمال وقوع رویدادهای پایه پرداخته شد و احتمال برشهای حداقل نیز از طریق دروازه منطق بولین محاسبه گردید.یافته ها: نتایج حاصل برای هفت کانون خطر در ایستگاه تقویت فشار گاز نشان داد که در کمپرسورC-۱۰۱ تا C-۱۰۵ ،۶۴ رویداد مربوط به علل فرآیندی و ۴۷ رویداد مربوط به علل مکانیکی هستند. عدم کارایی فیلتر ، سرعت بالا ، کم شدن خوراک ورودی و قطع شبکه برق با احتمال شکست ۰/۰۲۷، ۰/۰۳۲ ، ۰/۰۳۲ و۰/۰۱۶به ترتیب بیشترین نقش را در آسیب به کمپرسورC-۱۰۱ تا C-۱۰۵ دارند. در لوله اتصالات زبری درون لوله ، تحت تنش بودن لوله، شرایط اقلیمی، نفت شور، اصطکاک بیش از حد، عدم اندازگیری مقدار سائیدگی و مناسب نبودن آلیاژ لوله با احتمال شکست ( (/۰۰۵۴۷۹ بیشترین نقش را در آسیب رساندن به لوله اتصالات را دارد.نتیجه گیری: اجرای همزمان و ترکیبی روشهای مانند FMEA وFTA می توانند نتایج مطلوبی جهت ایجاد نگرش دقیق و تحلیل در علل وقوع حوادث و برآورد کمی از میزان احتمال وقوع رویدادهای نامطلوب داشته باشند. در ایستگاه تقویت فشار گچسارن یک توجه به ایمنی کمپرسور ها و لوله واتصالات از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد.علل فرآیندی و علل مکانیکی بیشترین تاثیر را دروقوع حوادث دارند و پیشنهاد میگردد جهت کنترل و کاهش ریسک رویداد های نامطلوب در ایستگاه تقویت فشار تمرکز بیشتری بر روی شناسایی و پیشگیری و کنترل به موقع علل صورت گیرد.

ارزیابی ریسک، ایستگاه تقویت فشار گاز، روش شناسایی حالات نقص و تحلیل اثرات آن((FMEA، تکنیک تجزیه و تحلیل درخت خطا (FTA)، واحد فشار ضعیف گچساران۱