علی حبیب نوری - استادیار جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران، تهران ایران
مصطفی سرابی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران ایران
خالق خادمی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره)، نوشهر ایران

امروزه بالا آمدن آب دریاها فوریترین، قطعیترین و گستردهترین اثرهای قابلمشاهده تغییرات اقلیمی در اثر آب شدن یخهای قطبی، ناشی از افزایش گرمایش جهانی است. یکی از آثار این تغییرات، احتمال محروم شدن کشورهای ساحلی بهویژه کشورهای کوچک جزیرهای از قلمروهای دریایی قبلیشان است، زیرا با بالا آمدن آب دریاها نقاط پایهای که مبنای ترسیم خطوط مبدا هستند شروع به پیشرفت به سمت ساحل نموده و عوارض طبیعی که مبنایی برای ترسیم خطوط مبدا دریای سرزمینی یا آبهای مجمع الجزایری بودند به زیرآب خواهد رفت یا تغییر ماهیت خواهند داد. ازآنجاییکه در حقوق دریاها، وسعت مناطق دریایی دولتهای ساحلی به موجب ضابطه فاصله تعریف و تثبیت شده است. تثبیت عرض مناطق دریایی بدین معناست که دولتهای ساحلی نمیتوانند مانند گذشته با افزودن به عرض مناطق دریایی مورد ادعای خود، این مناطق را توسعه دهند؛ بنابراین خط مبدا مبنای تعیین حدود مناطق دریایی کشور ساحلی است، با بالا آب دریاها اعتبار خطوط مبدا ترسیم شده قبلی و استحقاق کشورها برای برخورداری از مناطق دریایی تعیین شده بر مبنای چنین خطوطی به چالش کشیده شده و این مسئله را مطرح میسازد که چنین کشورهایی همچنان سزاوار استفاده از خطوط مبدا ترسیم شده قبلی هستند یا باید به ترسیم دوباره این خطوط بر اساس تغییرات صورت گرفته اقدام کنند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مراجعه به سایتهای جهانی به جمع آوری اطلاعات و داده ها پرداخته و نتایج حاصل از آن بیانگر این موضوع است که سطح آب در طی ۱۰۰ سال به میزان ۱۴ سانتیمتر بالاآمده و درنتیجه در نقاط تحدید حدود نشده (کویت و عراق) و سکوهای نفتی در مرز مشترک با چالش عدیده روبرو خواهیم گشت.

تغییرات اقلیم، بالا آمدن آب دریاها، مرزهای دریایی، تغییر خطوط مبدا