منا شیرپور - دانشگاه صنعتی شریف
محمدعلی فقیهی ثانی - دانشگاه صنعتی شریف
علیرضا میرحبیبی - پژوهشکده صنایع رنگ ایران
فتح الله مضطرزاده - پژوهشگاه مواد وانرژی

در این پژوهش با الگوگیری از مکانیزم تشکیل رنگ قرمز در یاقوت، با جانشینی یون های کروم در محل یون های آلومینیوم در ساختار پروسکایت YAIO۳ و تشکیل محلول جامد YAL۲Cr(y)O۳ رنگدانه قرمز با پایدار دمایی بالا ساخته شد. با توجه به نیاز دماهای بالاتر از ۱۶۰۰⁰C جهت تشکیل ساختار پروسکایت YAIO۳ اثر مینرالایزرهای مختلف در کاهش دمای تشکیل این ساختار مورد بررسی قرار گرفت و با انتخاب سیستم مناسب مینرالایزر، دمای سنتز تا ۱۴۰۰⁰C کاهش یافت. در بخش بعدی پژوهش، امکان ساخت رنگدانه قرمز با وارد کردن یون کروم به داخل ساختار پروسکایت YAIO۳ بررسی گردیده و رنگدانه قرمز مناسبی با ترکیب YAl۰.۹۵Cr۰.۰۵۰O۳ با حرارت دادن در دمای ۱۵۰۰⁰C به مدت ۶h به دست آمد. درمرحله بعدی، اثر میزان کروم نفوذ کرده yدر ساختار پروسکایت Yah-yCrYO۳ بر ویژگی های رنگدانه تعیین شد. بیشترین قرمزی a* در y=۰/۰۴۰ دیده شده و از طرفی با کاهش مقدار دوپانت رنگدانه به صورتی و باافزایش آن، به قهوهای متمایل شده است. درنهایت، به منظور بررسی پایداری رنگدانه در لعاب های دما بالا و دما پایین، لعاب های رنگی حاوی ۵ درصد وزنی رنگدانه، تهیه و بر روی بدنه های مناسب اعمال گردید. نتایج رنگ سنجی بر روی لعاب های پخته شده، حاکی از تشکیل رنگ قرمز مناسب، حتی در دماهای بالا می باشد.

رنگدانه قرمز، پروسکایت آلومینات ایتریم، اکسید کروم III