نگار صالحی - دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
زهره داودپور
مریم خستو - دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

در عصر حاضر، مراکز خرید بزرگ به مثابه یکی از فضاهای شهری نوظهور و پرطرفدار، جای خود را به عنوان یکی از سه اولویت شهروندان در کلانشهرها، یافته اند. این در حالی است که این مراکز خرید بزرگ، میتوانند بر تصورذهنی افراد و معنای ادراک شده از مکان، هویت مکان، و پایداری اجتماعی تاثیرگذار باشند، که ضرورت تحقیقات آینده پژوهانه در مورد آنها را آشکار میسازد. هدف این تحقیق، «شناسایی متغیرهای مهم موثر بر تصورذهنی از مرکزخریدبزرگ مستقر در بافت قدیم شهرتهران» و «تبیین آینده های سازگار، پیش روی تصورذهنی از مرکزخرید بزرگ مستقر در بافت قدیم شهر تهران» و ارائه راهبردها، سیاست ها و برنامه های اقدام مقتضی در جهت کنترل تاثیرات منفی یا پیشگیری از وقوع آنها در آینده با این راهکارها می باشد. پرسش اصلی این تحقیق این است که کدام آینده های پیش روی تصورذهنی از مرکز خرید بزرگ در بافت قدیم شهر تهران، باورپذیر و سازگار است و چه راهبردها، سیاست ها و برنامه های اقدامی میتواند اثرات منفی آنها را کنترل نماید؟ برای پاسخگویی به مسئله پژوهش، از رویکرد آینده پژوهی با روش کمی بهره گرفته می شود. با مطالعات اسنادی در پیشینه تحقیق متغیرهای موثر شناسایی میشوند، سپس با روش نظرسنجی با ابزار پرسشنامه از ۱۵ نفر از خبرگان، با تکنیک دلفی، متغیرهای غیرقطعی اصلی شناسایی شده و نتایج آن در نرم افزار سناریو ویزارد، منتج به تبیین سناریوهای سازگار و باورپذیر میشود. در ادامه با تکنیک چهارچوبDPSIR ، راهبردها استخراج شده و سیاست ها، و برنامه های اقدام تدوین میگردد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که معنا و تصورذهنی بی کیفیت ادراک شده ناشی از مرکز خرید بزرگ سرای دلگشا مستقر در بافت قدیم شهر تهران، تبعات و پیامدهای اجتماعی اقتصادی بسیاری در آینده به همراه داشته، که با توجه به راهبردها، سیاست ها و برنامه های اقدام متناسب مطرح شده، میتوان معنا و تصورذهنی ادراک شده در آینده را کنترل نمود.

آینده پژوهی، سناریونگاری، تصور ذهنی، مرکز خرید بزرگ، بافت قدیم شهر تهران.