محمدحسین زارعی - دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
محمدعلی متانی - دانشجوی دکترای حقوق عمومی،،دانشگاه شهیدبهشتی.

موضوع مقاله حاضر تبیین موجهات مداخله دولت در نظام بانکی با هدف تنظیم بازار بانکی است؛ بانک ها به دلایل مشکلاتی چون وجود عدم تقارن اطلاعات، رقابت های مخرب و افراطی و مخاطرات رفتاری، در معرض شکست بازار قرار دارد و از این رو، مداخله دولت جهت تنظیم نظام بانکی ضروری به نظر می رسد. سوال اصلی این مقاله آن است که در پرتو نظریه های منفعت عمومی و خصوصی، مداخلات تنظیمی دولت در حوزه بانکی چگونه تبیین و توضیح داده می شود و چالش های این مداخله در نظام حقوقی ایران چیست؟ از این منظر پس از بررسی مبانی نظری حاکم بر حقوق تنظیمی بانکی، انواع ابزارهای دولت در تنظیم ساختار بازار و رفتار بازیگران در حوزه بانکی مورد بررسی قرار می گیرد و ذیل هر یک موضع نظام حقوقی ایران نیز به بحث گذاشته می شود. با توجه به اینکه وجود نهاد تنظیم گر مستقل و متخصص در حوزه بانکی یکی از مهم ترین ارکان نظام تنظیمی بانکی کارآمد است، برخی الزامات نهادی و ساختاری آن نیز مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت، به برخی از مهم ترین چالش های نظام تنظیمی بانکی در ایران اشاره می شود.

حقوق تنظیمی, تنظیم بانکداری, بانک مرکزی, ابزارهای تنظیم, نهاد تنظیم گر