رضا شاکری بستان آباد - دانشجوی دکتری، اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران.
محمد رضا مهدیار اسماعیلی - استادیار، پژوهشکده مدیریت و برنامه‎ریزی، دانشگاه امام حسین (ع).
محسن صالحی کمرودی - دکتری، اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز.

مقدمه و هدف: تاب آوری اقتصادی از مولفه های مهم اقتصاد مقاومتی است که در شرایط تحریم اقتصادی اهمیت مضاعفی پیدا می کند. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تامین امنیت غذایی، تاب آوری اقتصادی این بخش نقش مهمی را در رسیدن به اهداف اقتصاد مقاوتی دارد. از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی تاب­آوری اقتصادی بخش کشاورزی ایران طی سال­های ۱۳۹۴-۱۳۷۹است. مواد و روش­ها: بدین منظور از شاخص­های تمرکز بازارهای صادراتی، تمرکز صادرات، درجه باز بودن اقتصاد، نسبت ستانده بخش کشاورزی به مصرف واسطه، بی­ثباتی درآمد بخش کشاورزی، ضریب خوداتکایی، شاخص توسعه انسانی و شاخص­های حکمرانی خوب استفاده شد. برای ساخت شاخص ترکیبی تاب­آوری اقتصادی بخش کشاورزی از روش­های تاپسیس، تاکسونومی معمولی، تاکسونومی وزنی و میانگین وزنی استفاده شد. یافته­ها: نتایج آن­ها با ضریب تغییرات، ضریب همبستگی و شاخص اسپیرمن-شانون مقایسه گردید. بر اساس نتایج، تاب­آوری اقتصادی بخش کشاورزی در دوره مورد مطالعه کاهش یافته است و شاخص بی­ثباتی درآمد بخش کشاورزی، تمرکز صادرات، کنترل فساد و تمرکز بازارهای صادراتی بیشترین اهمیت را در تعیین تاب­آوری اقتصادی این بخش دارد. بحث و نتیجه­گیری: از این­رو روش های مدیریت ریسک مانند متنوع سازی درآمد بخش کشاورزی، بیمه کشاورزی، تنوع مقاصد صادراتی، گسترش بازارهای هدف، تنوع­بخشی در صادرات کالاها، ثبات سیاست ها و ثبات اقتصاد کلان باید با تاکید بیشتری در دستور کار سیاست­گذاران این بخش قرار بگیرد. طبقه­بندی JEL: C۴۳,O۱۳,Q۱۸.

تاب آوری اقتصادی, بخش کشاورزی ایران, شاخص ترکیبی, روش تحلیل چندمعیاره, شاخص اسپیرمن-شانون