مهدی احمدی خواه - دکتری زبان و ادبیات فارسی، دبیر آموزش و پرورش و مدرس دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
علیرضا شوهانی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

مطالعه در فرهنگ و ادب عامه و بررسی سویه های مختلف اعتقادی، تاریخی و ادبی آن منجر به شناخت بیشتر از چگونگی شکل گیری نوع نگرش و سیر تحول فکری و اجتماعی جوامع است. از مهم ترین سویه های اعتقادی در فرهنگ و ادب عامه، موضوع دعا و نفرین است. دعا و نفرین در فرهنگ و ادب عامه کلهری نمود و کاربرد فراوانی دارد. پژوهش حاضر برآن است با استفاده از رویکرد مصاحبه و روش تحلیلی- توصیفی به بررسی گزاره های زبانی دعا و نفرین در گویش کلهری بپردازد. مهمترین هدف پژوهش حاضر یافتن پاسخ های اقناعی برای سوالات پژوهش می باشد، که عبارتند از: ۱- دعا و نفرین چه جایگاهی در نوع نگرش کردهای کلهر دارد؟ ۲- این دعا و نفرین ها ریشه در کدام بخش از فرهنگ دیرینه کلهری دارند. ۳- شان بیان این دعا و نفرین ها چیست؟ از مهمترین یافته های پژوهش آن است که گویشوران کلهری اغلب به دعا و نفرین و عواقب آن معتقدند. بن مایه های دعا و نفرین در گزاره های فرهنگ کلهری در سه مقوله باورهای دینی، روابط و مناسبات اجتماعی و مضامین تاریخی جای دارند. بالاترین بسامد از آن بن مایه های دینی و کمترین فراوانی مربوط به بن مایه های تاریخی است. همچنین بسامد دعا و نفرین های حاصل از مناسبات اجتماعی در مرتبه دوم است.

دعا و نفرین, بن‎مایه, ادب عامه, کردی کلهری