فاطمه ناصری نسب - جهاد کشاورزی
رامین حیدری - عضو هیئت علمی
فروغ سنجریان - عضو هیئت علمی
قرشاد رخشنده رو - عضو هیئت علمی

در دهه­های اخیر تحقیقات بسیاری برای دستیابی به ترکیبات گیاهی مناسب در جهت جایگزین­نمودن ترکیبات شیمیایی با ترکیبات طبیعی برای کنترل نماتدها انجام گرفته است. در این تحقیق به منظور دستیابی به روشی موثر، کم­خطر و اقتصادی برای کنترل نماتد ریشه­گرهی Meloidogyne javanica بر روی گیاه گوجه فرنگی، اثر نماتدکشی و آللوپاتی عصاره آبی پوست سبز میوه گردومورد بررسی قرار گرفت. بررسی­ها در دو قسمت آزمایشگاهی و گلخانه­ای انجام شد. در بررسی آزمایشگاهی غلظت­های مختلف عصاره به طور معنی­داری درصد مرگ و میر لاروهای نماتد را افزایش دادند، به­طوری که غلظت­های ۲۰% و ۲۵%عصاره پس از ۴۸ ساعت سبب از بین رفتن ۱۰۰% لاروهای مورد آزمایش شدند. بالاترین درصد بازدارندگی از تفریخ تخم نیز در تیمار ۲۵% و با مقدار عددی ۵/۷۵% در شرایط آزمایشگاهی مشاهده شد. در بررسی­های گلخانه­ای با وجود کاهش اثر عصاره نسبت به بررسی­های آزمایشگاهی، فاکتورهای بیماریزایی نماتد، شامل شاخص گال، تعداد توده تخم و تعداد لارو در خاک، در مقایسه با شاهد کاهش معنی­داری در سطح یک درصد داشت. بررسی اثر غلظت­های عصاره بر صفات رشدی گیاه نشان داد که غلظت های ۵%، ۱۰% و ۱۵% عصاره بدون ایجاد تاثیر منفی در صفات رشدی گیاه، سبب کاهش معنی دار فاکتورهای بیماریزایی نماتد در مقایسه با شاهد شدند. در مجموع نتایج این تحقیق بیانگر قابلیت بالای نماتدکشی عصاره آبی پوست سبز میوه گردو می باشد.

نماتد ریشه گرهی, عصاره, پوست سبز میوه گردو, گوجه فرنگی