علی تحویلیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی مواد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهرکرد.
حسن شریفی - استادیار گروه مهندسی مواد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهرکرد.
ساسان اطرج - استادیار گروه مهندسی مواد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهرکرد.
هادی نصیری - کارشناس ارشد، گروه صنایع امیرالمومنین هوافضا.

تاکنون روش های بسیار زیادی برای سنتز ذرات دی بوراید زیرکونیم بکار رفته است که انتخاب هر یک از این روش ها مزایا و معایبی را در بر داشته است. در این میان فرایند احیا می تواند جزء روش های کم هزینه بشمار رود. در این پژوهش با استفاده از پودرهای اولیه زیرکونیا، بورات، کاربید بور و کربن، پودر دی بوراید زیرکونیم باروش احیا تولید شد. دی بوراید زیرکونیم با استفاده از فرایندهای احیای کربوترمال(ZrO۲+B۲O۳+C)، احیای بوروترمال(ZrO۲+B۴C) و احیای تلفیقی بروترمال و کربوترمال، (بوروکربوترمال)، (ZrO۲+B۴C+C) سنتز شد. بررسی ها به وسیله XRD و میکروسکوپ الکترونی SEM نشان دادند که پودر ZrB۲ تولید شده با روش احیای کربوترمال به صورت میله ای شکل رشد کرده ضمن این­که ناخالصی کربن در پودر ZrB۲ مشاهده شدکه با انجام فرایند حرارت دهی در کوره اکسیدی حذف گردید. در محصول ناشی از فرایند سنتز با روش بوروترمال، ناخالصی بورات و رشد میله ای شکل  ZrB۲مشاهده شد. ناخالصی بورات به راحتی در شست و شوی با اتانول و آب حذف شد. در سنتز به روش احیا بور و کربوترمال نسبت به سنتز با روش احیا بوروترمال نفوذی کم­تر در میان دانه ها رخ داده است، این امر به دلیل وجود کربن در نمونه است. ضمن این­که مشابه با روش کربوترمال کربن از سیستم خذف شد. مقایسه روش ها نشان داد که روش سنتز پودر دی بوراید زیرکونیوم با استفاده از احیای کاربید بور روشی مطلوب تر از جهت ریخت شناسی پودر و سینترپذیری، در بین روش یاد شده برای تولید پودر می باشد.

دی بوراید زیرکونیم, سنتز, کربوترمال, بوروترمال, بوروکربوترمال