ابوذر پرهیزکاری - دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران.

تغییر اقلیم پدیده­ای است که از راه اثرات مستقیم تغییر دما و بارش بر بخش کشاورزی تاثیرگذار است. به همین منظور، در این پژوهش اثرات نابهنگامی تغییر اقلیم بر تولیدات بخش کشاورزی و وضعیت درآمدی کشاورزان در سطح منطقه­ای و در محدوده مطالعاتی اراضی پایین دست سد طالقان ارزیابی شد. ابتدا الگوی رفتاری متغیرهای اقلیمی دما و بارش طی دوره ۱۳۹۵-۱۳۷۰ بررسی شد و سپس با استفاده از روش­های اقتصادسنجیاثر متغیرهای بالا بر عملکرد محصولات منتخب اراضی پایین دست سد طالقان بررسی شد. در ادامه، با لحاظ کردن نتایج تحلیل های رگرسیونی در مدل برنامه­ریزی ریاضی اثباتی چند دوره­ای (MP-PMP) با رهیافت تابع هزینه ترانسندنتال، اثر سناریوی تلفیقی دو درجه افزایش دما و پانزده میلی­متر کاهش بارش بر تولیدات کشاورزی و وضعیت درآمدی کشاورزان اراضی پایین دست سد طالقان تحلیل شد. نتایج نشان دادند کهبا اعمال سناریوی تلفیقی بالا، عملکرد جو آبی، ذرت دانه­ای، چغندر قند و یونجه به ترتیب ۹/۱۴، ۱/۱۹، ۴/۱۷ و ۰/۱۳ درصد افزایش و عملکرد گندم آبی، گوجه فرنگی و کلزا به ترتیب ۴/۲۱، ۵/۱۶ و ۲/۲۶ درصد کاهش می یابد. مجموع بازده ناخالص کشاورزان نیز نسبت به سال پایه ۱۶/۵ درصد کاهش می­یابد و از ۹۲۰۸ به ۸۷۳۳ میلیون ریال می­رسد. در پایان، با توجه به نابهنگامی تغییرات اقلیمی دربرنامه ریزی منطقه­ای، برای افزایش مقدارتولیدمحصولات کشاورزی در اراضی پایین دست سد طالقانپیشنهاد می شود که ابتدا به عامل بهبودعملکرد در واحد سطح (با توجه به اثرات مثبت تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات منتخب) پرداخته شود و توسعه سطح زیرکشت  محصولاتی چون ذرت، چغندر و یونجه در اولویت بعدی قرار­گیرد

تغییر اقلیم, برنامه ریزی منطقه ای, وضعیت درآمد کشاورزان, مدل MP-PMP, سد طالقان