حمید امیرنژاد - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سکینه فاضلیان - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
سید علی حسینی یکانی - ستادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

مسئله اصلی مدیریت منابع آب در کشور، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می­باشد و در برقراری این تعادل، قیمت یا ارزش آب نقش تعیین­کننده­ای دارد. در این راستا این مطالعه، به تعیین ارزش اقتصادی آب زیرزمینی برای دو رقم برنج دانه­بلند مرغوب و دانه­بلند پرمحصول می پردازد. داده های لازم به ­روش نمونه­گیری تصادفی از تعداد ۲۰۵ کشاورز برنجکار دشت بهشهر استان مازندران که برای آبیاری محصول خود تنها از آب استحصال شده از چاه استفاده می­کنند، در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ گرد­آوری شده است. در تعیین قیمت سایه ای آب برای این دو رقم برنج در روش برنامه­ریزی ریاضی اثباتی (PMP)، با توجه به سطح آب در دسترس، کشاورزان مورد مطالعه به چهار گروه تقسیم شدند. نتایج نشان دادند در سناریوهای کاهش ۵ تا ۴۰ درصدی مقدار آب، قیمت آب به­ترتیب در گروه نخست (بیش ترین آب در دسترس) تا چهارم (کم ترین مقدار آب در دسترس) برابر با ۱۸۱۰، ۴۳۷۰، ۴۷۷۰ و ۴۳۷۰ ریال برآورد شده که به­طور میانگین، قیمت آب برآوردشده ۳۸۳۰ ریال بدست آمده است. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می­شود با توجه به این­که مهم­ترین هدف در راستای توسعه اقتصادی بخش کشاورزی استفاده بهینه و صرفه­جویی در مصرف آب است، قیمت­گذاری و دریافت آب­بها در سطح معادل با ارزش اقتصادی ضروری می­باشد.   طبقه­بندی JEL: Q۱, Q۱۱,Q۱۲, Q۲۵

آب, ارزش اقتصادی, برنامه ریزی ریاضی اثباتی, برنج, دشت بهشهر