محمد نریمانی - دانشگاه محقق اردبیلی
اکبر عطادخت - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی
لاله صنوبر - دانشگاه محقق اردبیلی
سجاد بشرپور - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی

هدف: هدف این مطالعه، مقایسه اثربخشی دو روش درمان غیردارویی تن آرامی عضلانی پیشرونده و موسیقی درمانی بر شدت خستگی زنان مبتلا به سرطان پستان بود. روش: روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون چندگروهی بود. جامعه آماری متشکل از کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان بودند که از شهریور ۱۳۹۰ تا فروردین ۱۳۹۱، جهت پرتودرمانی به درمانگاه شفاپرتو اردبیل مراجعه می-کردند. از بین جامعه آماری ۴۵ نفر (در محدوده سنی ۱۶ تا ۴۵ سال)، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات نیز از مقیاس خستگی بیماران سرطانی(CFS) استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری خی دو، تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و آزمون تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو روش درمانی در کاهش شدت خستگی بیماران سرطانی اثربخش است (۰۰۱/۰>P). اما بین میزان اثربخشی دو روش در کاهش شدت خستگی و مولفه های آن (جسمانی، شناختی و عاطفی) تفاوت معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: این مطالعه تلویحاتی را برای استفاده درمانگران از مداخله های روان شناختی تسکین دهنده از جمله تکنیک تن آرامی عضلانی پیشرونده و موسیقی آرام بخش، در کنار سایر مداخلات معمول برای کاستن از شدت خستگی بیماران سرطانی مطرح می نماید.

تن آرامی عضلانی پیشرونده, موسیقی درمانی, خستگی, سرطان پستان