صیاد اصغری سراسکانرود - دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
مهدی فعال نذیری - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.

تاثیر کاربری اراضی بر فرایندهای هیدرولوژیکی و رواناب حوضه آبخیز می تواند به مدیریت چالش های منابع آب و برنامه ریزی صحیح در مدیریت حوضه های آبخیز کمک نماید. مدل های هیدرولوژیکی نمایش ساده شده ای از سیستم هیدرولوژی واقعی هستند که به مطالعه درباره کارکرد حوضه می پردازد بنابراین انتخاب مدل، نیاز به تشخیص قابلیت و محدودیت مدل های هیدرولوژی حوضه دارد. در این تحقیق، به منظور بررسی تاثیر کاربری اراضی بر رواناب حوضه رودخانه نیر چای، از تصاویر ماهواره ای لندست (OLI-TM) سال های (۱۹۹۰-۲۰۰۰-۲۰۱۸) استفاده شد. ابتدا تصاویر مربوطه اخذ و پیش پردازش های لازم اعمال شد، سپس طبقه بندی با استفاده از روش شی ءگرا و الگوریتم نزدیک ترین همسایگی صورت گرفت همچنین از مدل (SWAT) برای شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه استفاده شد و از الگوریتم (SUFI-۲) در نرم افزار SWAT-CUP) ) برای تحلیل حساسیت، واسنجی، اعتبار سنجی بهره گرفته شد. با توجه به ضریب NS و R۲، P و R به دست آمده در مرحله واسنجی (به ترتیب برابر با ۷۴/۰ و ۷۵/۰ و ۸۸/۰ و ۸۲/۰) و در مرحله اعتبار سنجی (به ترتیب برابر با ۶۸/۰ و ۷۲/۰ و ۹۰/۰ و ۷۹/۰) نشان می دهد این آمار دارای کارایی قابل قبولی در پیش بینی متغیرهای موردبررسی در آبخیز موردمطالعه دارد. ازاین رو نتایج این پژوهش نشان داد مدل SWAT بهترین عملکرد را از شبیه سازی رواناب حوضه رودخانه نیر چای نسبت به داده های مشاهداتی در دوره صحت یابی داشته است.

پارامترهای هیدرولوژیکی, رواناب, طبقه بندی شئ گرا, کاربری اراضی, مدل SWAT