فرهاد حدادی - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
حمید شیرمحمدی - استادیار راه و ترابری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

امروزه، با رشد جمعیت شهری استفاده از حمل و نقل عمومی و شخصی به سرعت در حال افزایش است که باعث آلودگی هوا و صوتی و مصرف بی­رویه سوخت می­شود. مطالعات نشان داده که حمل و نقل عمومی در مقایسه با وسایل نقلیه شخصی مقرون به صرفه­تر است وآلودگی کمتری ایجاد می­کند. حمل و نقل عمومی برای داشتن عملکردی پایدار به هماهنگی و یکپارچگی با دیگر وسایل حمل و نقل نیاز دارد. کلان­شهر ارومیه با رشد سالانه ۴۲/۱ درصدی جمعیت، با تراکم ترافیک سنگین و افزایش زمان سفر روبرو شده است. به منظور کاهش تراکم سنگین ترافیک و مشکلات ناشی از آن در این کلان شهر اتوبوس­­های تندرو (BRT) توسط برنامه­ریزان شهری و مهندسین به عنوان سیستم حمل و نقل عمومی طراحی و عملیاتی شدند. اما، این سیستم حمل و نقل برای این که بتواند به خوبی در این کلان شهر عمل کند و توانایی رقابت با دیگر وسایل حمل و نقل عمومی داشته باشد به یکپارچگی در جنبه­های مختلف اقتصادی، فنی، زیست­محیطی و اجتماعی نیاز دارد. بنابراین ابتدا در این مقاله معیارهای یکپارچه­سازی در این سیستم حمل و نقل با طرح پرسشنامه به دست می­آیند و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، این معیار­ها وزن­دهی می­شوند و سپس ارزیابی و اولویت­بندی تصمیم گیران شهری از قبیل مسئولان اجرایی شهری، هیئت مدیره شهری، رانندگان و مسافران برای اجرای برنامه­ها و سیاست­های یکپارچه­سازی و گسترش آن­­ها به دیگر مناطق شهر با استفاده از روش کوپراس (COPRAS) انجام می­شود. در کل نتایج نشان می­دهند مسئولان اجرایی شهری به ترتیب اولویت اول، رانندگان اولویت دوم، مسافران اولویت سوم و هیئت مدیره شهری اولویت چهارم را در تصمیم­گیری و یکپارچه­سازی این سیستم حمل و نقل عمومی دارند.

حمل و نقل عمومی, یکپارچه سازی, معیارها, روش کوپراس, اولویت بندی تصمیم گیران شهری