جعفر ترک زاده - دانشیار بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه شیراز.
وارث پارسه - دانش آموخته دکتری دانشگاه شیراز
رحمت اله مرزوقی - استاد بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه شیراز.
مهدی محمدی - دانشیار بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه شیراز.

پژوهش حاضر با هدف تدوین چارچوب مفهومی برنامه درسی پاسخگو به محیط در آموزش عالی، با استفاده از دیدگاه متخصصان و صاحب نظران مجرب و مرتبط با موضوع به روش تحقیق مطالعه موردی کیفی پرداخته است. مشارکت­کنندگان این پژوهش کیفی شامل یازده نفر از متخصصان و صاحب نظران برنامه­ریزی درسی می باشد. که انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از رویکرد هدفمند و با روش انتخاب صاحب نظران کلیدی و استفاده از معیار اشباع نظری و گردآوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، انجام گردید. اطلاعات حاصل با استفاده از روش تحلیل مضمون و تشکیل شبکه مضامین تحلیل گردید و بر آن مبنا به احصای مضامین فراگیر، سازمان دهنده و پایه ای مربوط به چارچوب پاسخگویی برنامه درسی در آموزش عالی پرداخته شده که اعتبار یافته ها با استفاده از مجموعه ای از روش های اعتبارپذیری، اتکاپذیری ، تاییدپذیری و انتقال پذیری، روش همسو سازی و کنترل تایید و تامین گردید. در نتیجه این پژوهش یک چارچوب پاسخگویی به محیط در برنامه درسی آموزش عالی مشتمل بر ۱۸ عنصر برنامه درسی با ۱۱۱ مولفه و ویژگی مربوطه تدوین گردید. عناصر مذکور عبارتند از: منطق برنامه درسی، منابع تعیین و تدوین اهداف، نیازسن جی، راهبرد اولویت بندی، مفهوم آموزش، مفهوم یادگیری، نقش مربی، نقش متربی، محیط های یادگیری، مکان آموزش و یادگیری، زمان آموزش و یادگیری، محتوا و منابع آموزش و یادگیری، ارزشیابی آموزش و یادگیری، اعتبار بخشی برنامه درسی، نظام برنامه ریزی درسی، مدیریت و نظارت بر اجرای برنامه درسی،  اقتضاء اندیشی و اولویت بندی، آسیب شناسی موانع اجرای برنامه درسی، ارزشیابی برنامه و اصلاح، بازنگری و تغییر برنامه درسی.

پاسخگویی به محیط, برنامه درسی, آموزش عالی, تحلیل مضمون