مسعود صفایی پور - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

یکی از مولفه­های مهم در برنامه­ریزی­های مربوط به سلامت هر جامعه، آمار و علل مرگ و میر در آن جامعه است. در این مطالعه به پهنه­بندی عوامل موثر بر توزیع جغرافیایی مرگ و میر در سطح ۲۴ شهرستان استان خوزستان، در سال ۱۳۹۱ با استفاده از مدل تحلیل سلسله­مراتبی و نرم­افزار کاربردی ArcGIS پرداخته شده است. در این روش برای مقایسه زوجی گزینه­ها از اعداد فازی و برای به دست آوردن وزن­ها و ارجحیت­ها از روش میانگین گیری هندسی استفاده می­گردد. پس از محاسبه وزن­ها با استفاده از اعداد فازی مثلثی، اوزان نهایی آماده به کارگیری در محیط GIS گردید.  بر اساس آمار سازمان ثبت احوال استان خوزستان در سال ۱۳۹۱ بیشترین عومل موثر در مرگ و میر ناشی از بیماری­های قبلی و عروقی (۶۶۸۷)، علائم و حالات بد تعریف شده و مبهم (۱۷۷۸) و حوادث غیر عمد (۱۶۶۷) است. در نتیجه در بیماری قلبی و عروقی با وزن ۰۶/۰ شهرستان اهواز با قرارگیری در طبقه­ی دارای رتبه­ی اول و شهرستان­های رامهرمز، بهبهان، بندر ماهشهر، دزفول و آبادان با قرارگیری در طبقه­ی (زیاد) رتبه­ی دوم را به خود اختصاص داده­اند. شهرستان­های ایذه، مسجد سلیمان، شوشتر، شوش، شادگان و خرمشهر در طبقه­ی (متوسط)، رتبه­ی سوم و در نهایت سایر شهرستان­ها دارای کم­ترین تراکم این بیماری می­باشند. بنابراین پراکندگی بیماری­ها در سطح شهرستان­های استان خوزستان به دلیل مرکزیت اداری و سیاسی و تراکم بالای جمعیت به صورت نامتعادل صورت گرفته است.

مرگ و میر, استان خوزستان, منطق فازی, تحلیل سلسله مراتبی