سعید صالحی - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محمد چیذری - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
حسن صدیقی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مسعود بیژنی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

با توجه به تخلیه جهانی آب زیرزمینی و تشدید مصرف آن جهت کشاورزی و مصرف شهری، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران، رهیافت رضایتبخشی جهت پایداری آب زیرزمینی وجود ندارد. این پژوهش با هدف توسعه یک مدل آماری آسیب پذیری جهت ارزیابی محدوده های مطالعات آب زیرزمینی در سطح میانی و مقیاس منطقه ای انجام شد. در ادامه، بر مبنای روش پیشنهادی، وضعیت آسیب پذیری محدودههای مطالعات آب زیرزمینی استان فارس از دیدگاه پایداری آب زیرزمینی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد دامنه آسیب متفاوتی بر آبخوانهای واقع در محدوده های مطالعات آب زیرزمینی استان فارس وارد شده است و بیشترین آسیبپذیری آبخوانها، ناشی از تغییرات کمی آب زیرزمینی بوده و منفی بودن نرخ افت سالانه تراز آب زیرزمینی در تمامی محدودههای مطالعاتی، در تایید این موضوع است. جنبه ی دیگر این پژوهش، رتبهبندی محدودهها بر اساس میزان آسیب پذیری بود و با استفاده از تکنیک تصمیمگیری چندمعیاره تاپسیس انجام شد. نتایج رتبه بندی آسیب پذیری نشان داد محدوده ی مطالعات آب زیرزمینی فراشبند در کران بالای آسیبپذیری، محدوده ی مطالعاتی داریان شهرستان شیراز در کران میانه و محدوده صادقآباد شهرستان آباده در کران پایین آسیبپذیری ناشی از فعالیتهای کشاورزی قرار دارند. با توجه به تنوع اقلیمی، زیست محیطی و بویژه ویژگی های روانشناختی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بهره برداران آب زیرزمینی محدوده های مطالعاتی، پیشنهاد شده است علم هیدروژئولوژی و علوم اجتماعی به طور یکپارچه در جهت تدوین و اجرای برنامه های پیشگیرانه و درمان کننده ی آب زیرزمینی مدنظر قرار گیرند.

آسیبپذیری, محدوده مطالعات آب زیرزمینی, شاخص آسیبپذیری آب زیرزمینی کشاورزی (AGWVI), تکنیک تاپسیس, استان فارس