رویا اطمینانی قصرالدشتی - دانش آموخته دکتری شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مهیار اردشیری - استادیار شهرسازی، واحد بیضاء، دانشگاه آزاد اسلامی، بیضاء، ایران
حمید ماجدی - دانشیار شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

بسیاری از مطالعات بمنظور نیل به اهداف حمل و نقل پایدار درون شهری، در جهت بررسی و شناخت عوامل موثر بر شکل­گیری انواع الگوهای جابجایی تلاش نموده و در این راستا به نتایج تعیین کننده­ای مبنی بر وجود ارتباط بین خصوصیات محیط مصنوع، ویژگی­های اجتماعی- اقتصادی و رفتار سفر شهروندان رسیده­اند. لیکن در این میان آنچه کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است؛ تاثیر عوامل ذهنی همچون گرایشات و تمایلات افراد بر پذیرش و انتخاب شیوه­های خاص سفر می­باشد. بدین منظور این تحقیق به شناخت ارتباط بین گرایشات افراد ساکن در مناطق شهری و الگوی جابجایی­های روزانه آنان پرداخته است. در این مطالعه با استفاده از تحلیل آماری داده­های گردآوری شده از دو محدوده مسکونی در شهر شیراز، فرضیه وجود ارتباط بین گرایشات فردی و تعداد سفرهای غیرکاری افراد به مقاصد مختلف با سه شیوه جابجایی (خودرو شخصی، حمل و نقل عمومی و پیاده/ دوچرخه) مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج  نشان می­دهند که گرایشات افراد نسبت به سفر با خودرو، سیاست­گذاری­های محیطی، کارایی و امنیت سفر در شیوه انجام سفرهای غیرکاری توسط آنان تاثیرگذار بوده است، بطوری­که گرایش مثبت در جهت سیاست­گذاری­های محیطی رابطه معکوسی با تعداد سفرهای غیرکاری انجام شده با خودرو شخصی توسط افراد و در مقابل رابطه مستقیمی با سفرهای پیاده داشته است. همچنین گرایش افراد نسبت به ناکارایی سفرهای شخصی­ با خودرو تاثیر مثبتی بر تعداد سفرهای انجام شده توسط آنان با استفاده از حمل و نقل عمومی داشته است. از این­رو، شناخت گرایشات سفر ساکنین و جهت دهی مناسب به آنها در برنامه­ریزی و سیاست­گذاری­های حمل و نقل، می­تواند نقش بسزایی در افزایش سفرهای پایدار درون شهری همچون استفاده از حمل و نقل عمومی و پیاده روی بخصوص در سفرهای غیرکاری و تفریحی داشته باشد.

گرایشات فردی, الگوهای جابجایی, محدوده مسکونی, شیوه جابجایی, شیراز