علیرضا دربان آستانه - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مصطفی توکلی نغمه - کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تهران، تهران، ایران
امیر تلخاب - کارشناسی ارشد جغرافیای روستایی- اقتصاد فضا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مناطق ویژه اقتصادی امروزه نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه اقتصادی منطقه ای دارند. به طوری­که با توجه به آمارها و ارقام در داخل و خارج از کشور این مناطق در توسعه اقتصادی و در قالب شاخص های مختلفی چون درآمد افراد، اشتغال، تثبیت و ماندگاری افراد در محل سکونت خود و جلوگیری از مهاجرت به شهر، ایجاد زیرساخت های ارتباطی و خدمات زندگی و.... تاثیر به سزایی دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان استان قم در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه ای به اجرا درآمد. روش تحقیق در پیمایشی می­باشد. جامعه آماری کلیه روستاییان شهرستان سلفچگان در سال ۱۳۹۳ می باشد که با استفاده از فرمول نمونه­گیری کوکران، حجم نمونه ۱۱۰ نفر برآورد شد و از طریق روش نمونه گیری چند مرحله ای شناسایی و پرسشنامه های تحقیق تکمیل شدند. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات صاحب نظران و پایایی آن با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا برای مقیاس های مختلف مورد بررسی و تایید قرار گرفت. داده­های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم­افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. از آزمون کای اسکوئر به منظور بررسی اختلاف نسبت افراد موافق یا مخالف در زمینه مولفه­های پژوهش استفاده شد. نتایج نشان داد که پاسخ دهندگان به جز گویه تثبیت جمعیت در مولفه تثبیت جمعیت، با سطح اطمینان ۹۹ درصد اثرات مثبت همه مولفه­ها و گویه­ها را تایید نمودند. نتایج آزمون t نیز با سطح اطمینان ۹۹ درصد نشان داد که منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان سبب بهبود مولفه­های اشتغال، درآمد، تثبیت جمعیت، خدمات­رسانی و توسعه زیرساخت­های حمل و نقل شده است.

توسعه اجتماعی, توسعه اقتصادی, منطقه ویژه اقتصادی, توسعه روستایی, سلفچگان