فرامرز بریمانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
جواد بذرافشان - استایار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
بهمن شفیعی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

عوامل متعددی در کارآمدی دهیاران موثر است، یکی از این عوامل پایگاه اجتماعی آنان است. در این پژوهش پایگاه اجتماعی دهیاران در سه بعد سن، سواد و منزلت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق به لحاظ هدف توصیفی – تحلیلی است. بنا به ماهیت دادها از آزمون تحلیل واریانس (Anova) استفاده گردید. ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن توسط تعدادی از متخصصان این حوزه و پایایی گویه­ها نیز با آلفای کرونباخ سنجیده شد. جامعه آماری شامل ۱۱ روستای بالای ۵۰ خانوار با ۱۵۳۷ خانوار است که از طریق فرمول کوکران ۲۶۷ سرپرست خانوار به عنوان نمونه آماری انتخاب شده­اند. یافته­های تحقیق نشان داد که: بین عملکرد و سن دهیاران تفاوت معنی­داری وجود دارد؛ بدین معنی که دهیاران در گروه­های سنی۴۰ - ۳۰، نسبت به بقیه گروه­های سنی عملکرد بهتری (بیشتری) داشته­اند. همچنین بین عملکرد و سواد دهیاران نیز تفاوت معنی­داری وجود دارد. دهیاران دارای مدرک لیسانس نسبت به بقیه دهیاران با مدرک پایین­تر از لیسانس موفق­تر بوده و عملکرد بیشتری داشته­اند، اما بین عملکرد و منزلت اجتماعی (لایه­های پایین، متوسط و بالا) دهیاران نسبت دو شاخص فوق (سن و سواد)، تفاوت معنی­داری کمتر مشاهده شده است، با وجود آن دهیارانی که به لحاظ منزلت اجتماعی در لایه­های متوسط جامعه قرار دارند؛ در قیاس با دیگر لایه­ها عملکرد بهتر (بیشتر) داشته­اند.

دهیاری- توسعه روستایی- اسلام آباد غرب