حمید منصوریان - گروه علوم و مهندسی آب- مجتمع آموزش عالی تربت جام
وحید یزدانی - گروه علوم و مهندسی آب- مجتمع آموزش عالی تربت جام

حفاظت کیفی از آب­های زیرزمینی، به دلیل کاربرد فراوان این منابع در بخشهای مختلف از جمله کشاورزی، صنعت و شرب، از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از راه­های مناسب برای جلوگیری از آلودگی های آب زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب پذیر آبخوان، و مدیریت کاربری اراضی است. در این مقاله برای تعیین توان بالقوه آلودگی آب­های زیرزمینی از چهار شاخصAVI، GOD، DRASTIC و  SINTACSدر قسمتی از دشت قزوین استفاده شده است. داده ها و اطلاعات مورد استفاده مقاله شامل: تصاویر ماهواره ای جهت تهیه­ی نقشه های کاربری اراضی و تعیین مناطق ماندابی، نقشه های ۱:۲۵۰۰۰ برای زمین مرجع نمودن تصاویر ماهواره ای و نقاط نظارت، عمق آب زیرزمینی در سالهای مختلف، میزان بارندگی در منطقه، قابلیت انتقال و مقاومت ویژه­ی ظاهری لایه­ی آبدار، عمق سنگ بستر، بافت خاک سطحی، نفوذ پذیری منطقه، شیب منطقه، جنس لایه­ی آبدار، ضخامت لایه­ی آبدار، فراسنج هدایت هیدرولیکی، جنس ناحیه­ی غیر اشباع، فراسنج تغذیه­ی خالص و کاربری اراضی می باشند. به دلیل اهمیت شرایط ماندابی شدن و فراسنج کاربری اراضی در تعیین توان بالقوه خطر و آسیب پذیری، شرایط مربوط با به کارگیری تصاویر ماهواره ای مشخص شده­اند. از روش حد آستانه و نقاط نظارتی، مناطق ماندابی دشت مشخص گردیده­اند. عمق آب زیرزمینی با استفاده از اطلاعات چاه­های منطقه و روش کریجینگ معمولی تعیین شده و پایین تر از حد بحرانی به دست آمده است. آسیب پذیری طبیعی به دلیل فراسنجهای موثر بیشتر، به عنوان شاخص برتر برای طبقه بندی آسیب پذیری انتخاب گردید. طبقه­های آسیب پذیری منطقه براساس این شاخص به ۶ دسته  بدون خطر آلودگی، آسیب پذیری خیلی­کم، کم، کم تا مبه وسیله، مبه وسیله تا زیاد و زیاد تقسیم گردیده اند که نسبت هر طبقه به کل منطقه به ترتیب برابر ۳۸/۲، ۷۳/۲۰، ۲۲/۵۰،۷۲/۲۰، ۹۵/۵ و ۰۵/۰ درصد شد.

سیب پذیری آبخوان, تحلیل حساسیت, سنجش از دور, ماندابی شدن, GIS