نعمت حسنی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی تهران
پیام یدالهی - کارشناس ارشد مدیریت در سوانح طبیعی از دانشگاه شهید بهشتی تهران
علی اصغر مرتضوی - استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران

هم اکنون بیشتر مناطق جهان با کمبود آب و مسائل جدی زیست محیطی ناشی از فعالیت­های کشاورزی روبه­رو شده اند، به­طوری که رقابت سنگینی بر سر منابع کمیاب آب، به ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک، به­وجود آمده است. از این رو مدیریت منابع آب از موضوعی فرعی به مسئله ای اصلی و پر اهمیت تبدیل شده است. بنابراین،  بررسی رفتار کشاورزان در قبال منابع آب از اهمیت قابل­توجهی برخوردار می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر نگرش کشاورزان نسبت به فعالیت­های مدیریتی منابع آب آنها در دشت همدان-بهار می­باشد. روش این پژوهش از نوع توصیفی، و ابزار پژوهش شامل پرسشنامه متغیرهای موثر بر نگرش کشاورزان، و پرسشنامه رفتارهای مدیریت منابع آب می باشد. جامعه­ی آماری تحقیق مورد نظر ۴۷۶ نفر از کشاورزان آبی کار دشت همدان-بهار با چاه­های با عمق بیشتر از ۱۵۰ متر بوده­اند، که ۲۵۰ نفر از آنها به عنوان نمونه­ی آماری انتخاب شده اند. در این تحقیق داده­ها با استفاده از آزمون آماری وایازی چندگانه تحلیل شده­اند، که بر اساس نتایج آنها، عوامل درک آسیب­پذیری(۴۸/۰=β)، درک شدت تخریب(۵۵/۰=β)، درک موانع حفاظت از منابع آب(۵۷/۰=β) و مسئولیت­پذیری(۴۲/۰=β)، با رفتارهای مدیریت منابع آب در سطح (p<۰/۰۱) همبستگی معناداری را داشتند.

عوامل موثر بر رفتارهای کشاورزان, رفتارهای مدیریت منابع آب, پژوهش توصیفی, کاربران آبی