پریوش رئیسیان فرد دشتکی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد- شهرکرد، ایران
سید حسن طباطبائی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد- شهرکرد، ایران
علیرضا حسین پور - استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد- شهرکرد، ایران
سونیا زبردست - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد- شهرکرد، ایران

تراوایی یکی از فراسنجهای موثر در آبیاری سطحی است که لزوم اندازه­گیری آن کاملا مشهود است. عوامل بیشماری از جمله شیب، بده، سطح مقطع و ضریب زبری مانینگ بر تراوایی موثر است. در این تحقیق از معادله ی کوستیاکف-لوئیز برای تراوایی، و از روش دو نقطه­ای برای اندازه­گیری سرعت تراوایی­پذیری خاک استفاده شده است. این مطالعه در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد انجام گرفته و شامل سه تیمار و سه تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شده ­است. تغییرات شیب و شکل جویچه در تیمارها و اثر آنها بر توزیع رطوبت در عمق خاک، سرعت تراوایی و روند تراوایی تجمعی در خاک بررسی شده­ و با استفاده از آزمون LSD تجزیه آماری صورت گرفته ­است. نتایج نشان دادند که کمترین سرعت تراوایی (۰۰۰۵۲/۰ مترمکعب در دقیقه) و کمترین مقدار تراوایی تجمعی (۰۵/۰ مترمکعب در متر) در تیمارهای مربوط به تغییرشیب مشاهده ­شده اند. تغییر شیب روی تراوایی­پذیری، سرعت تراوایی  و سرعت تراوایی پایه (fo) اثر­گذار بوده و در سطح آماری ۱ درصد دارای تفاوت آماری است. تغییر سطح مقطع جویچه تفاوت معنی­داری بر روی سرعت تراوایی پایه  ایجاد نکرده و بر روی ضریب (k) و توان (a) معادله کوستیاکف-لوئیز، تغییرات سطح مقطع و شیب تفاوت معنی­داری ایجاد نشده است. با تغییر سطح مقطع توزیع رطوبت، یکنواختی بیشتری نسبت به تغییر شیب در برداشته است.

آبیاری جویچه ای, شکل مقطع, شیب جویچه, تراوایی