رحیم شهبازی - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

مقدمه: بررسی و شناسایی مولفه های موثر بر سواد سلامت از حوزه های با اهمیت در حوزه علوم پزشکی و پیراپزشکی است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه فرم کوتاه سنجش سواد سلامت گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است. آزمودنی های پژوهش تعداد ۳۲۷ نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند. برای شناسایی گویه های پرسشنامه، ابتدا پایگاه های اطلاعاتی و منابع مرتبط مورد بررسی قرار گرفتند. حاصل بررسی ، تهیه نسخه اولیه پرسشنامه سواد سلامت با ۲۸ گویه بود. برای استخراج عوامل و ابعاد از تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی میزان پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. پردازش آماری داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و مونت کارلو انجام گردید. آلفای کرونباخ (ضریب پایایی) پرسشنامه برابر با ۸۹/۰ بود. یافته ها: قبل از استفاده از تحلیل عاملی، ضرایب همبستگی نمرات بین سوالات پرسشنامه بررسی شد و با توجه به نتایج آزمون کایزر-مایر-اولکین و آزمون کرویت بارتلت، انجام تحلیل عاملی اکتشافی بر روی پرسشنامه قابل توجیه تشخیص داده شد. یافته های بخش تحلیل عاملی نشان داد که با حذف دو سوال از کل پرسشنامه و تحلیل بقیه سئوالات و چرخش نتایج با روش واریماکس، چهار مولفه «دستیابی به اطلاعات سلامت»، «فهم اطلاعات سلامت»، «ارزشیابی اطلاعات سلامت»، و«بکارگیری اطلاعات سلامت» حاصل می شود. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها پرسشنامه پیشنهادی سواد سلامت دارای قابلیت لازم برای ارزیابی وضعیت سواد سلامت افراد است.

سواد سلامت, تحلیل عاملی اکتشافی, دانش و مهارت