یدالله غفوری - کارشناس ارشد بهداشت محیط مرکز بهداشت قم
قاسمعلی عمرانی - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران

موضوع بازیافت مواد زائد از مدتها پیش بشکل گسترده برای کنترل حجم بالای مواد زائد در جوامع به عنوان یک راهکار برای جلوگیری از آلودگی ها و حفظ محیط زیست مطرح بوده است. یکی از اجزاء قابل بازیافت، مواد زائد پلاستیکی بوده که در 20 ساله اخیر مصرف آنها رو به تزاید گذاشته است. از انواع عمده پلاستیکها که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آنها مصرف فراوانی پیدا کرده است، ظروف PET (پلی اتیلن ترفتالات) می باشد. بروز مسائل و مشکلات زیست محیطی و بهداشتی ناشی از حجم بالای آنها در مواد زائد شهری و تجزیه ناپذیری آنها در محیط زیست و امکان انتشار برخی آلاینده ها از طریق آنها و قابلیت بازیافت کامل آنها، توجه به بازیافت این مواد را تشدید نموده است. (1، 2، 3 و 4) ظروف PET از طریق فرآیندهای مکانیکی- شیمیایی و روش سوزاندن و استحصال انرژی قابل بازیافت بوده که در این میان فرآیندهای مکانیکی به دلیل سادگی بیشتر و فرآیندهای شیمیایی بدلیل کیفیت بالای محصول مورد توجه اند. (5، 6) در یک مطالعه موردی صورت گرفته در شهر قم از طریق نمونه برداری و آنالیز مواد زائد شهری در طی جهار فصل، متوسط میزان تولید این ماده در زباله های شهری، حدود 0/44% کل زباله های تولیدی برآورد گردید. همچنین در این مطالعه مشخص گردید که میزان تولید PET در هر منطقه با فاکتورهای مختلفی نظیر موقعیت زمانی و مکانی و وسعت منطقه و ویژگی های فرهنگی بستگی دارد.

مواد زائد جامد، بازیافت، PET، محیط زیست