حسین علیدادی - دانشجوی دوره دکترای بهداشت محیط- عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشه
عبدالرحیم پرورش - استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
حسین پورمقدس - استاد گروه مهندسیی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
محمدرضا شاه منصوری - استاد گروه مهندسیی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

از روشهای مناسب تصفیه لجن آبگیری شده تصفیه خانه فاضلاب استفاده از روشهای کمپوست هوازی و ورمی کمپوست است. در روش کمپوست هوازی، لجن با عوامل حجیم کننده نظیر خاک اره مخلوط می گردد که این امر منجر به متعادل کردن رطوبت و نسبت C/N در مخلوط حاصل و فراهم نمودن شرایط مناسب در تهیه کمپوست می شود. در این فرآیند، لجن توسط میکروارگانیسمهای هوازی به انواع مختلف مواد آلی تبدیل می شود. در فرآیند ورمی کمپوست نیز لجن توسط کرمهای خاکی تجزیه شده و به موادی با ساختار مناسب و حاوی مواد مغذی تبدیل می شوند که به راحتی توسط گیاهان قابل جذب و استفاده می باشند. عامل مهم محدود کننده کاربرد کمپوست لجن در کشاورزی وجود مقادیر بالای فلزات سنگین در آنها می باشد. مواد و روشها: در شروع کار، نسبت C/N لجن واحد آبگیری و خاک اره مورد استفاده در این تحقیق تعیین مقدار شد. نسبت وزنی لجن به خاک اره حدود 3 به 1 بدست آمد و از این نسبت وزنی در اختلاط اولیه لجن با خاک اره استفاده شد. کمپوست هوازی بصورت کپه ای با ابعاد 2/5 متر طول، 1/5 متر عرض و ½ متر ارتفاع تشکیل شد. برای ایجاد ورمی کمپوست نیز پس از اختلاط لجن با خاک اره با نسبت وزنی مشخص، مخلوط فوق به یک محفظه پلاستیکی با ابعاد 1/1 متر طول و 0/9 متر عرض که حدود یک متر مربع سطح داشت منتقل گردید. تعداد 800 کرم خاکی گونه Esienia Foetida به این مخلوط غذایی افزوده شد و ورمی کمپوست شروع بکارکرد. این تحقیق از دی ماه سال 1382 شروع و تا اردیبهشت ماه سال 1383 ادامه داشت. آزمایش فلزات سنگین شامل کروم، کادمیوم، روی، مس و نیکل در مراحل مختلف فرآیند کمپوست و ورمی کمپوست ا نجام گردید. نتایج: لجن آبگیری شده دارای غلظت بالای فلزات سنگین می باشد و در طی عملیات کمپوست و ورمی کمپوست مقادیر آنها تا حد قابل توجهی کاهش می یابند. بحث: مقادیر فلزات سنگین در کمپوست و ورمی کمپوست تولیدی پائین تر از حد استاندارد EPA در مورد فلزات سنگین موجود در کمپوست قرار داشت.

لجن آبگیری شده تصفیه خانه فاضلاب، کمپوست هوازی لجن، ورمی کمپوست، کرمهای خاکی، فلزات سنگین