وحید ریاحی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
لقمان زمانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

توسعه­ی سریع کالبدی سکونتگاه­های روستایی در حاشیه­ی رودخانه­ها و رود دره­ های کشور، موجب بروز خسارات و مواجه گردیدن روستاها با مشکلات متعددی گردیده است. به گونه­ای که ضرورت چاره­اندیشی برای کاهش اثرات منفی پدیده­ی سیل را بر پایه­ی مطالعات علمی و اعمال مدیریت کارآمد مبتنی بر یافته­های علمی، بیش از پیش روشن می­سازد. هدف از انجام این تحقیق مدیریت بر بحران سیلاب در مناطق روستایی و شناسایی پهنه­های امن و در معرض خطر سکونتگاه­های روستایی است و بدین منظور روستاهای شهرستان سروآباد از توابع استان کردستان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. برای رسیدن به این امر از شش فاکتور شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، لیتولوژی، بارندگی و فاصله از مسیل استفاده شده است. این پژوهش بر حسب روش تحلیلی و بر حسب ماهیت کاربردی است و در انجام آن از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شده و در نهایت پس از تجزیه و تحلیل داده­ها و لایه­های اطلاعاتی، نقشه­های نهایی تلفیقی خطر و نقشه­های هم پوشانی جهت ارزیابی فاکتورها تولید گردید. نتایج مطالعه ضمن آنکه به شناسایی مناطق امن و در معرض خطر سیل در نواحی روستایی شهرستان انجامید، نشان داد که حدود ۵۰ درصد مساحت شهرستان، ۳۹ روستا از مجموع ۷۷ روستا و ۴۸ درصد جمعیت سکونتگاه­های روستایی در محدوده پرخطر سیل قرار دارد.

بحران های روستایی, سکونتگاه های روستایی, سیل خیزی, شهرستان سروآباد