پروین غیاثی - استادیار و عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورودشت،گروه علوم تربیتی
حجت اله فانی - استادیار و عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت،گروه علوم تربیتی
زهرا اباذری - استادیار و عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
رزاق خواجه زاده - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرودشت

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب تاریخ معاصر ایران از بعد تفکر انتقادی انجام شده است. برای انتخاب مولفه های تفکر انتقادی از روش توصیفی و برای تجزیه و تحلیل محتوای کتاب از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه ی آماری در این پژوهش، محتوای کتاب درسی تاریخ معاصر ایران شامل ۲۸۱۸ جمله بوده که به دلیل محدود بودن جامعه ی آماری، نمونه ی آماری نیز همان جامعه ی آماری می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه ی تحلیل محتوای کتاب درسی تاریخ معاصر ایران بوده که بر اساس مبانی نظری تهیه و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی تایید شده است. واحد تحلیل نیز جملات مندرج در متن کتاب درسی تاریخ معاصر ایران بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که درمجموع، در محتوای کتاب درسی تاریخ معاصر ایران ۶۳/۳۴% جمله ها با تفکر انتقادی ارتباط داشته که از این میزان ۱۴/۲۲% به بعد شناختی، ۸۸/۶% به بعد عاطفی و ۶۱/۵% به بعد عملکردی اختصاص دارد. نتایج یافته ها حاکی از آن است که درصد توزیع مولفه های تفکر انتقادی در محتوای کتاب درسی تناسب نداشته است، همچنین میزان توجه به بعد شناختی، حدود سه برابر میزان توجه به بعد عاطفی و بعد عملکردی بوده که این وضعیت متناسب با آموزش تفکر انتقادی نمی باشد.

تحلیل محتوا, تاریخ معاصر ایران, دوره متوسطه, تفکر انتقادی