بتول نعمتی کچایی - دکترای فلسفه ی هنر دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

معماری بومی گیلان حاصل تعامل انسان و محیط و نیز منطبق با نیازهای زیستی و شیوه معیشتی ساکنان آن می باشد که باتکیه بردانش بومی، فرهنگ حاکم برجامعه روستایی و شهری و مقتضیات طبیعی شکل گرفته است. معماری بومی به عنوانمهم ترین عنصر کالبدی مکان مجموعه های همگن و متناسب را تشکیل می دهد و جزیی از هویت کلی آن محسوب میشود. فرم و کالبد خانه های روستایی گیلان تجلی عوامل محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در شکل گیری آنها است.مجموعه این عوامل، موجب تمایز خانه های این منطقه نسبت به سایر مناطق شده است. معماری بومی روستایی گیلان دارایویژگیهای منحصر به فردی به لحاظ ساختاری و فرمی میباشد که بنا و اجزای آن به دلیل تکنیک اجرا و نوع اتصالات و مصالحمناسب، قابلیت واسازی دارند.هدف این مقاله شناسایی عناصر شاخص و اثرگذار بر هویت معماری بومی این منطقه و به طورخاص روستای توریستی کچا می باشد. ضرورت پژوهش حاضر از آن جا ناشی می شود که در دهه های اخیر در اثر ساختوسازهای جدید در روستا و کنار گذاشتن سنت های بومی و نیز تخریب بافت کهن و با ارزش روستایی ویژگی های فیزیکی وعینی روستاها دستخوش تغییرات شگرفی شده که تهدیدی برای بافت و هویت معماری بومی روستایی است. روش تحقیقدراین پژوهش، توصیفی – تحلیلی بوده و داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است.ضمن اینکه نگارنده در این روستا متولد و رشد یافته است. نتایج بیانگر آن است که در شکل دهی به فرم کالبدی و سازمانفضایی مساکن روستایی گیلان اقلیم نقش مهمی دارد و عواملی همچون: جهت گیری بنا در محور شرقی-غربی، کرسی چینیو ارتفاع بنا نسبت به سطح زمین، استفاده از بام شیب دار، ایوان، پلان آزاد و تهویه دوطرفه، برونگرایی، هماهنگی میان فرمکالبدی و بستر طبیعی و نیز استفاده از مصالح بوم آورد هویت خاصی به مساکن روستای کچا بخشیده است .

مسکن روستای کچا، معماری بومی، هویت معماری، گیلان